نوع فایل word
قابل ویرایش 219 صفحه

چکیده: 
تحقيق حاضر با هدف سنجش ميزان خلاقيت دانشجويان سه رشته روان‌شناسي، مديريت آموزش و مشاوره دانشكده علوم تربيتي و روان‌شناسي دانشگاه شهيد بهشتي و بررسي نگرش آنان در مورد تأثير دوره تحصيل دانشگاهي بر رشد خلاقيتشان تدوين شده است. 
نمونه آماري اين تحقيق شامل 124 نفر از دانشجويان دختر و پسر اين دانشكده مي‌باشد. كه 46 نفر از رشته مديريت آموزشي، 42 نفر از رشته مشاوره و 36 نفر از رشته روان‌شناسي را شامل مي شود. روش نمونه‌گيري آن، طبقه‌اي تصادفي نسبتي است كه از بين سه گروه آموزش تعدادي ضد دانشجويان متناسب با رشته براساس جدول مورگان انتخاب شدند. 
براي سنجش خلاقيت افراد از پرسشنامه سنجش خلاقيت CREE تورستون استفاده شد و براي بررسي تاثير دوره تحصيل دانشگاهي بر رشد خلاقيت دانشجويان از يك مصاحبه كتبي استفاده گرديد. 
جهت تجزيه و تحليل داده‌ها براي تعيين رابطه هركدام از سوالات مصاحبه كتبي استفاده گرديد. جهت تجزيه و تحليل داده‌ها براي تعيين رابطه هر كدام از سوالات مصاحبه كتبي و جنس افراد و رشته تحصيلي آنان با ميزان خلاقيت افراد از آزمون ناپارامتر يك خي دو پيرسون استفاده شد و براي تعيين رابطة معدل و جنس افراد با خلاقيت از آزمون ناپارامتريك كروكسال واليس استفاده شده است. 
فرضيات اين تحقيق يا سطح معناداري 95 درصد اطمينان آزمون شد. 
در انجام اين مراحل از نرم‌افزاري آماري spss استفاده گرديد. 
نتايج بدست آمده نشان مي‌دهد.
1ـ خلاقيت مستقل از جنس افراد است.
2ـ خلاقيت از رشته تحصيلي افراد تبعيت نمي‌كند. 
3ـ دوره تحصيلي دانشگاهي بخودي خود نقشي در رشد خلاقيت افراد ندارد. 
4ـ معدل بالا بيانگر خلاق بودن فرد نيست. 
5ـ در پرورش خلاقيت آموزش آن مي‌توان نقش بسيار مهمي را ايفا كند. 

مقدمه:
خلاقيت به عنوان يك نياز عاليه بشري در تمام ابعاد زندگي او مطرح است و عبارت است از ، تحولات دامنه دار و جهشي در فكر و انديشه انسان ، به طوريكه حائز يك توانائي در تركيب عوامل قبلي به طرق جديد باشد را شامل مي شود . خلاقيت همچون عدالت ؛ دموكراسي و آزادي براي افراد مختلف داراي معاني مختلف مي باشد ولي يك عامل مشترك در تمام خلاقيتها اين است كه خلاقيت هميشه عبارت است از : «پرداختن به عوامل جديدي كه عامل خلاقيت در آنها موجود بوده و بعنوان مجموع ميراث فرهنگي عمل مي كند ولي آنچه كه تازه است تركيب اين عوامل در الگوي جديد است» (آقائي فيشاني، 1377ص ; 16).
تحقيق در مورد خلاقيت ، از زمان گالتون 1869شروع شد كه در مورد نوابغ شروع به مطالعه نمود . و جنبه هاي منشي و وراثتي آنرا مد نظر قرار داد . ولي آغاز واقعي آن به پژوهشهاي خلاقيت گيلفورد در سال 1950كه او را پدر و باني تحقيقات ، در زمينه خلاقيت شناخته اند، بايد دانست كه عوامل مختلف خلاقيت را از طريق تجزيه عوامل بررسي كرد. براي گيلفورد و همكارانش ، خلاقيت و حل مسئله در واقع پديده هاي بسيار مشابهي مي باشند كه در هر دو مورد فرد مجبور است در رفتار خود كار يا عملي راكه حداقل براي خودش تازه است ، را انجام دهد . يعني در مورد مسئله هاي جديد يا در مقابل موقعيتي جديد، پاسخي جديد بوجود آورد (آرلت ، 1359ص:2 ).
هر وقت كه كلمه خلاقيت را مي شنويم بي اراده به ياد كار ها و آثار برجسته هنرمندان وانديشمندان مي افتيم . ليكن بايد به خاطر داشته باشيم كه همواره لازمه خلاقيت نبوغ نيست. زيرا هر كس در كارهاي روز مره خود ، ممكن است خلاقيت از خود نشان دهد منتهي خلاقيت بعضي بيشتر است و بعضي كمتر ، مثلا"كسي كه در خانه دستگاهي كه قبلا"نديده است را تعمير مي كند،كد بانوئي كه غذاي جديد خوشمزه اي را مي پزد يا دانش آموزي كه شيوهاي جديد براي درس خواندن ابداع مي كند و باصرف وقت كمتر ، نتيجه بهتري بدست مي آورد ، همگي از قدرت خلاقيت خود استفاده کرده اند ( آقائي فيشاني ، 1377 ، ص : 19 ) .
در سالهاي اخير خلاقيت يکي از محورهاي مورد بحث در محيطهائي چون آموزش و پرورش و دانشگاه مي باشد . همچنين به اين نکته توجه شده است که روند آموزش براي فراگير بايد روندي پويا باشد . فراگير خود فعالانه در امر آموزش شرکت کند . تفکر کند و ايده هاي بکر ارائه نمايد ابراز ايده هائي که هم مربوط و هم غير معمول باشد و ديدن آنچه وراي طبيعت کنوني نهفته است محصول تفکر خلاق است . مسئله مهم در مورد خلاقيت فراگير اين است که وي گيرنده صرف نباشد بلکه بايد بتواند آنچه را که خود مي آموزد دوباره باهم ترکيب کند و محصول نوئي را بوجود آورد . 
رشد خلاقيت به عوامل متعدد فردي چون (هوش ، ويژگيهاي شخصيتي ،...) و اجتماعي ( خانواده ، مدرسه ، تجربه و... ) بستگي دارد . هر يک از عوامل ذکر شده مي تواند در پرورش خلاقيت موثر باشد ولي رشد خلاقيت مي تواند به ميزان قابل توجهي تحت تاثير آموزش در محيطهائي مانند مدرسه و دانشگاه باشد چون فرد زمان لازم را در اختيار دارد تا در بسياري از موارد آموخته هاي تئوري خود را بارها و بارها تجربه کند و از بکار گيري آموخته هايش در زندگي بهره مند گردد . و مهمتر از همه اينکه با شيوه فکر کردن براي حل مسائل خود در زندگي آشنا مي شود که اساس تفکر خلاق را تشکيل مي دهد . با توجه به اهميت بحث تحقيق حاضر به بررسي جايگاه خلاقيت در محيط دانشگاهي مي پردازد . باتوجه به اينکه چنين تحقيقي در سطح دانشگاه مشاهده نشده است و با توجه به اينکه خلاقيت محدود به دوره سني خاصي نيست .
در ضمن تحقيق ابتدا به سنجش خلاقيت دانشجويان در سه رشته روانشناسي ، مديريت آموزشي و مشاوره و راهنمائي مي پردازيم و سپس به اين سوال جواب مي دهيم که آيا دوره تحصيل دانشگاهي فرد در رشد خلاقيت او تاثير داشته است يا خير ؟ 

بيان مسئله :
از ويژگيهاي بارز انسان و محور اساسي حيات او قدرت اند يشه اوست. انسان در طول زندگي خويش هرگز از تفكر و انديشه فارغ نبوده و با نيروي تفكر صحيح، تصميم گرفته و توانسته است به حل مسائل و مشكلات بپردازد . و به رشد و تعالي نائل آيد . بنابراين تمام مو فقيتها و پيشرفتهاي انسان در گرو انديشه بارور و پوياست . از پيچيده ترين و عاليترين جلوه هاي انديشه انسان تفكر خلاق است كه درباره آن نظرات مختلفي وجود دارد . رايجترين تعريف محققان از خلاقيت عبارت از :"ايجاد طرحي جديد و متناسب". خلاقيت داراي عناصر تشكيل دهنده اي است: 
عنصر اول ، قلمرو مهارتهاست كه مربوط به استعداد آموزش و تجربه در يك زمينه خاص است . و به مواد اوليه كار محسوب مي شود . زيرا براي اينكه افراد دريك حوزه خاص خلاق گردند بايد داراي مهارت لازم درآن زمينه باشند . 
عنصر دوم ، مهارتهايي تفكر خلاق است . همه افراد از ويژگيهاي مختلفي برخوردارند كه باعث مي شود آنها بتوانند قلمرو مهارتهاي خود را در راه جديد بكار اندازند . اين ويژگيها و مهارتها را ميتوان با آموزش و تجربه گسترش داد .
عنصر سوم ، انگيزه است . انگيزه ميل به كار به خاطر همان كار است . اصولا"انگيزه زماني ايجاد مي شود كه شخص كار را جالب ، جذاب و رضايت بخش ببيند . و به انجام آن علاقه مند گردد . براي ظهور و تقويت خلاقيت در افراد بايد محل تقاطع اين سه عنصر مشخص گردد . زيرا اين محل تقاطع ، تركيب پرقدرتي است كه شخص را به سوي خلاقيت سوق مي دهد (آقائي فيشاني 1377)
رشد و توسعه خلاقيت ، وابسته به عوامل مختلف فردي، اجتماعي مانند : هوش ، خانواده و ويژگيهاي شخصيتي و ... وغلبه بر موانع مختلف فردي و اجتماعي مانند ترس از شكست، قوانين محدود آن مستلزم پرورش آن است . تورنس معتقد است كه جامعه براي بقا نيازمند است كه ، قدرت خلاق افراد خود را توسعه و مورد استفاده قرار دهد . خلاقيت بشر مهمترين اسلحه اوست و با آن مي تواند فشارهاي روحي ناشي از زندگي روزانه و ناشي از امور فوق العاده را از بين ببرد. بنابراين با آموزش صحيح افراد مي توان توان بالقوه آنان براي خلاقيت را بالا برد .(آقائي فيشاني،1377)
يکي از مراکز بسيار موثر در آموزش تفکر خلاق براي افراد جامعه محيطهاي آموزش و پرورش و بخصوص محيط دانشگاهي مي باشد . دانشگاه در بسياري از موارد نقطه شروع ورود افراد به فعاليتهاي اجتماعي است . توانا سازي فرد از نظر فردي و اجتماعي و از نظر ايجاد و گسترش دانش و تربيت متخصصان که بتواند صلاحيتهاي علمي و مهارتهاي عملي لازم را براي انجام وظائف خود در جامعه دارا باشند از نتايج و اهداف آموزشهاي دانشگاهي است. ورود فرد در هر بخش از امور جامعه و موفقيتش ، با طرز تفکر او در نحوه انجام کار ارتباط تنگاتنگ دارد . تفکر خلاق فرد را ياري مي دهد تا با توجه به موقعيت و شرايط کاري که در آن واقع شده راه حلهاي متعدد و مختلف انجام کار و حل مشکلات بيابد . رسيدن به چنين هدفي نيازمند آموزش خلاقيت است . از مناسبترين مراکز موجود ، محيطهاي آموزشي از جمله دانشگاه مي باشد . تحقيق حاضر به بررسي خلاقيت و فرايند آن از جنبه هاي مختلف پرداخته و ميزان خلاقيت افراد در سه رشته دانشگاهي را مي سنجد . 
سوال اصلي در اين تحقيق اين است كه آيا تحصيلات دانشگاهي در رشد خلاقيت دانشجويان كارشناسي در سه رشته مشاوره ، روانشناسي و مديريت آموزشي تاثير داشته است يا نه ؟ 

فهرست مطالب:
تشكر و قدرداني
چكيده 
فهرست مطالب
فهرست جداول 
فهرست نمودارها 
فصل اول : طرح كلي پژوهش
دعاي هنرمند
مقدمه
بيان مسئله 
ضرورت و اهميت حرکت به سوي خلاقيت 
اهداف تحقيق 
فرضيات تحقيق 
تعريف مفاهيم و واژه ها
محدوديتهاي تحقيق
خلاصه فصل
فصل دوم : سابقه موضوع تحقيق 
مقدمه
ساختار مغز و عملکرد آن
تعاريف خلاقيت 
1 . نگرشهاي خاستگاهي 
2 . نگرشهاي فرايندي 
رابطه هوش و خلاقيت 
فرايند خلاقيت 
مراحل والاس 
مراحل اسبورن 
مراحل تورنس 
نظريه هاي خلاقيت 
1. نظريه هاي جهان باستان
2. نظريه هاي جديد فلسفي 
3. نظريه هاي روان شناسي 
4. روانکاوي جديد 
خصوصيات افراد خلاق 
نيازهاي افراد خلاق 
عوامل موثر در خلاقيت
هوش 
ويژگيهاي شخصيتي
خانواده
مدرسه و دانشگاه و نقش آن در خلاقيت 
نقش انگيزه هاي دروني و بيروني در خلاقيت
تاثيرات عوامل خاص بر خلاقيت :
سن 
جنس
ارزشها و فشارهاي اجتماعي 
تحصيلات
نقش کوشش در خلاقيت
شرايط محيطي مطلوب براي خلاقيت 
تكنيكهاي خلاقيت و نو آوري
يورش فكري
مدل سينكتيكس 
تكنيك دلفي 
آموزش خلاقيت 
الف : آموزش و پرورش عمومي خلاقيت
آموزش خلاقيت در جهان 
ب : آموزش خلاقيت در كودكان و دانش آموزان 
نكات قابل توجه در آموزش خلاقيت به فراگيران
آنچه مربي براي پرورش فكر خلاق بايد انجام دهد 
محتواي درسي فراگير و ارتباط آن با خلاقيت 
اصول اساسي در پرورش خلاقيت 
عوامل موثر در پرورش خلاقيت 
نقش امنيت و آزادي رواني در خلاقيت 
خلاقيت و حل مسئله 
خلاقيت و پيشرفت تحصيلي 
خلاقيت و هنر 
خلاقيت و توسعه اقتصادي 
اثر محرک عاطفي در خلاقيت 
شرايط لازم جهت استفاده حداکثر از قدرت تصور در خلاقيت 
موانع خلاقيت 
عامل شانس در کاوش در مسير خلاقيت 
با تصور خلاق مي توان روابط شخصي را بهبود بخشيد
سوابق پژوهش در ايران 
سوابق پژوهش در خارج 
نتيجه گيري و جمع بندي فصل دوم
فصل سوم : روش اجراي پژوهش
روش تحقيق
روش گرد آوري اطلاعات
ابزار گردآوري اطلاعات 
جامعه آماري
تعداد و روش نمونه گيري 
نمره گذاري آزمون 
نحوه تبديل نمره خام به نمره استاندارد 
اعتبار آزمون
روش استخراج مصاحبه كتبي 
اساس تئوريكي پرسشنامه و مصاحبه كتبي 
روشهاي آماري
خلاصه فصل
فصل چهارم :يافته هاي پژوهش و تجزيه و تحليل آنها 
مقدمه
تجزيه يافته هاي پژوهش 
تحليل يافته هاي پژوهش
خلاصه فصل 
فصل پنجم : نتيجه گيري و پيشنهادات 
نتيجه گيري
پيشنهادات
منابع 

فهرست جداول:
جدول 1-2 عوامل و عناصر خلاقيت 
جدول 1-3 پنج دامنه توضيح نمرات استاندارد 
جدول 1-4 فراواني و درصد فراواني خلاقيت افراد سه گروه شركت كننده در پرسشنامه CREE
جدول 2-4 پاسخ افراد سه گروه مشاوره، مديريت آموزشي و روان‌شناسي به سوال 1 مصاحبه كتبي 
جدول 3-4 پيشايندي سوال يك مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد 
جدول 4-4 آزمون خي دو سوال يك مصاحبه كتبي 
جدول 5-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال (1-2) مصاحبه كتبي
جدول 6-4 پيشايندي سوال (1-2) مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 7-4 آزمون خي دوي سوال 1-2 مصاحبه كتبي
جدول 8-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 2-2 مصاحبه كتبي
جدول 9-4 پيشايندي سوال 2-2 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 10-4 آزمون في دو سوال 2-2 مصاحبه كتبي
جدول 11-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 1-3 مصاحبه كتبي
جدول 12-4 پيشايندي سوال 1-3 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 13-4 آزمون في دو سوال 1-3 مصاحبه كتبي
جدول 14-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 2-3 مصاحبه كتبي
جدول 15-4 پيشايندي سوال 2-3 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 16-4 آزمون في دو سوال 2-3 مصاحبه كتبي
جدول 17-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 1-4 مصاحبه كتبي
جدول 18-4 پيشايندي سوال‌ها مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد 
جدول 19-4 آزمون خي دوي سوال 1-4 مصاحبه كتبي
جدول 20-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 2-4 مصاحبه كتبي
جدول 21-4 پيشايندي سوال 2-4 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 22-4 آزمون خي دو سوال 2-4 مصاحبه كتبي
جدول 23-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 1-5 مصاحبه كتبي
جدول 24-4 پيشايندي سوال 1-5 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 25-4 آزمون خي دوي سوال 1-5 مصاحبه كتبي
جدول 26-4 پاسه سه گروه آزمودني به سوال 2-5 مصاحبه كتبي
جدول 27-4 پيشايندي سوال 2-5 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 28-4 آزمون خي دو سوال 2-5 مصاحبه كتبي
جدول 29-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 1-6 مصاحبه كتبي 
جدول 30-4 پيشايندي سوال 1-6 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 31-4 آزمون خي دو سوال 1-6 مصاحبه كتبي
جدول 32-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 2-6 مصاحبه كتبي
جدول 33-4 پيشايندي سوال 2-6 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 34-4 آزمون خي دو سوال 2-6 مصاحبه كتبي
جدول 35-4 پاسخ سه گروه آزمودني به سوال 7 مصاحبه كتبي
جدول 36-4 پيشايندي سوا 7 مصاحبه كتبي و ميزان خلاقيت افراد
جدول 37-4 آزمون خي دو سوال 7 مصاحبه كتبي
جدول 38-4 پاسخ سه گروه آزمودني سوال 1-8 مصاحبه كتبي
جدول 39-4 پاسخ سه گروه آزمودني سوال 2-8 مصاحبه كتبي 
جدول 40-4 پاسخ افراد سه گروه آزمودني به سوال 9 مصاحبه كتبي
جدول 41-4 وضعيت افراد از نظر جنس شركت كنندگان در پرسشنامه CREE مصاحبه کتبي 
جدول 42-4 پيشايندي جنس افراد سه گروه آزمودني و ميزان خلاقيت آنان
جدول 43-4 آزمون خي دوي جنس افراد شركت كننده و ميزان خلاقيت آنان
جدول 44-4 وضعيت سني افراد شركت كننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه كتبي 
جدول 45-4 پيشايندي سن افراد سه گروه آزمودني و ميزان خلاقيت آنان
جدول 46-4 آزمون كروكسال داليس سن افراد شركت كننده و ميزان خلاقيت آنان
جدول 47-4 وضعيت رشته تحصيلي افراد شركت كننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه كتبي
جدول 48-4 پيشايندي رشته تحصيلي افراد سه گروه آزمودني و ميزان خلاقيت آنان
جدول 49-4 آزمون خي دو رشته تحصيلي افراد و ميزان خلاقيت آنان
جدول 50-4 وضعيت معدل افراد شركت كننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه كتبي
جدول 51-4 پيشايندي معدل افراد سه گروه آزمودني و ميزان خلاقيت آنان
جدول 52-4 آزمون كروكسال واليس معدل افراد شركت كننده و ميزان خلاقيت آنان

فهرست نمودارها:
نمودار 1-2 محل تقاطع خلاقيت (در عوامل موثر در خلاقيت)
نمودار 2-2 عمل مطلوب يادگيري زتروي
نمودار 1-4 فراواني ميزان خلاقيت افراد در سه رشته مختلف مشاوره، روان‌شناسي و مديريت آزمودني و استفاده از پرسشنامه CREE نشان مي‌دهد. 
نمودار 2-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته به سوال 1 مصاحبه كتبي را نشان مي‌دهد. 
نمودار 3-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-2 مصاحبه كتبي نشان مي‌دهد. 
نمودار 4-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-2 مصاحبه كتبي نشان مي‌دهد.
نمودار 5-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-3 مصاحبه كتبي نشان مي‌دهد. 
نمودار 6-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-3 مصاحبه كتبي نشان مي‌دهد. 
نمودار 7-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-4 مصاحبه كتبي نشان مي‌دهد. 
نمودار 8-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-4 مصاحبه كتبي نشان مي‌دهد. 
نمودار 9-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-5 مصاحبه كتبي نشان مي‌دهد. 
نمودار 10-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-5 مصاحبه كتبي نشان مي‌دهد. 
نمودار 11-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 1-6 مصاحبه كتبي را به طور كمي نشان مي‌دهد.
نمودار 12-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 2-6 مصاحبه كتبي را به طور كيفي نشان مي‌دهد.
نمودار 13-4 فراواني پاسخ افراد سه رشته مختلف را به سوال 7 مصاحبه كتبي را به طور كيفي نشان مي‌دهد.
نمودار 14-4 وضعيت جنس افراد شركت كننده از سه رشته مختلف را در پرسشنامه CREE نشان مي‌دهد. 
نمودار 15-4 وضعيت سني افراد شركت كننده از سه رشته مختلف را در پرسشنامه CREE نشان مي‌دهد. 
نمودار 16-4 فراواني افراد شركت كننده در هر كدام از رشته‌ها در پرسشنامه CREE را نشان مي‌دهد. 
نمودار 17-4 معدل افراد شركت كننده در پرسشنامه CREE و مصاحبه كتبي در سه رشته مختلف را به طور كلي نشان مي‌دهد. 
نمودار 18-4 معدل افراد داراي خلاقيت بالا را در سه گروه آزمودني به طور كلي نشان مي‌دهد. 
نمودار 19-4 معدل افراد داراي خلاقيت متوسط را در سه گروه آزمودني به طور كلي نشان مي‌دهد. 
نمودار 20-4 معدل افراد داراي خلاقيت پايين را در سه گروه آزمودني به طور كلي نشان مي‌دهد. 
نمودار 21-4 آزمون ضريب هم بستگي پيرسون كه پراکندگي معدل در برابر نمرات استاندارد خلاقيت سه گروه آزمون را نشان مي‌دهد.

منابع و مأخذ:
منابع فارسي
آرلت، سعيد خانيان،(1359). اثر روش رگبار ذهني در پرورش خلاقيت رساله ارشد دانشكده روان‌شناسي دانشگاه تهران .
اسبورن، الكس، اس،(1371), پرورش استعداد همگاني ابدايع و خلاقيت، ترجمه حسن قاسم زاده، انتشارات نيلوفر چاپ دوم تهران. 
استونر، جيمز ـ فريمن، ادوارد,(1375). «مديريت»، ترجمه علي پارسائيان، سيد محمد اعرابي، انتشارات شركت چاپ و نشر بازرگاني وابسته به مطالعات و پژوهشهاي بازرگاني .
استيونر، مايكل،(1372). چگونه مسائل خود را حل كنيد. ترجمه جهانشاه معيني، تهران, انتشارات دانش. 
اسكوئيلر نادر ـ جمهري، فرهاد ـ طباطبائي، عباس، كريمي، يوسف،(1372). «ماهيت و ساختار هوش»، نشر كيوان.
آقائي فيشاني,(1377). تيمور، خلاقيت و نوآوري در انسانها و سازمانها, تهران, انتشارات ترمه.
آمابيل، ترزا،(1379). خلاقيت را چگونه از بين ببريم. ترجمه حسين حسينيان زرنقي , تدبير, شماره 103 . 
اميدي، هما،(1358). بررسي عوامل موثر در شكوفايي خلاقيت، رساله ارشد دانشگاه تهران .
امين افشار، داريوش،(1378). روند خلاقيت در هنرهاي تجسمي، رساله ارشد دانشكده هنر دانشگاه تربيت مدرس تهران .
انصاري جعفري، رقيه،(1376). بررسي رابطه راهبردهاي يادگيري بر خلاقيت دانش‌آموزان رساله ارشد دانشگاه تهران.
بودو، آلن، خلاقيت در آموزشگاه، ترجمه علي‌خان‌زاده، انتشارات سهامي چهره، چاپ اول تهران 1358
بوستان، افسانه،(1382). بررسي رابطه منبع كنترل و خلاقيت در دانشجويان دانشگاه صنعتي شريف، رساله كارشناسي ارشد دانشگاه الزهرا.
بيلر، رابرت،(1368). كاربرد «روان‌شناسي در آموزش» ترجمه پروين كديور، نشر دانشگاهي.
پناهي، شريعت،(1370). خلاقيت در دانش‌آموزان عادي و معلول رساله دكتري دانشگاه آزاد اسلامي، واحد تهران.
پياژه، ژان «تربيت به كجا ره مي‌سپارد؟» ترجمه، محمود منصور، پريرخ دادستان انتشارات دانشگاه تهران 1369
پيرخائفي، عليرضا،(1383). خلاقيت مديريت و نوآوري، فصلنامه خلاقيت و نوآوري شماره 8و9 . 
تورنس، پال ‌ئي.(1375). استعدادها و مهارتهاي خلاقيت و راههاي پرورش آن، ترجمه حسن قاسم‌زاده،تهران, نشر دنياي نو چاپ دوم. 
جاويدي كلاته جعفرآبادي، طاهري،(1373). بررسي رابطه عاطفي خانواده با خلاقيت كودكان، رساله ارشد دانشگاه تربيت مدرس . 
جليني، محمد،(1379) «بررسي سه عامل خلاقيت، هوش و رشد اخلاقي در دو گروه از كودكان سال اول دبستان. رساله ارشد دانشگاه علامه طباطبائي تهران 
جمشيدي عيني، شيرين, (1376). «بررسي رابطه شيوه‌ نگرشهاي فرزند پروري و خلاقيت» رساله ارشد، دانشگاه علامه طباطبائي .
حسن زراعي، متين، (1373). خلاقيت و نوآوري، مجله دانش مديريت شماره 24 .
حسيني، افضل السادات,(1378) . ماهيت خلاقيت و شيوه‌هاي پرورش آن، مشهد, انتشارات آستان قدس رضوي شركت به نشر.
حق شناس، مرجان،(1378). خلاقيت در آموزش و پرورش، فصلنامه مديريت در آموزش و پرورش، شماره 22 .
دافي، برنادت،(1381). تشويق خلاقيت و تحليل در كودكان، ترجمه مهشيد ياسايي انتشارات ققنوس .
رحمتي، زهرا، (1378). «بررسي كاربرد هنر در سرگرميهاي خلاقه كودكان» رساله كارشناسي ارشد دانشگاه علامه طباطبائي .
رضاپور، يوسف،(1371). بررسي تطبيق پرسشها و تكاليف درسي پايه سوم ابتدائي با عوامل خلاقيت از نظر گيلفورد رساله ارشد دانشگاه تربيت مدرس .
روح‌اللهي، مهدي،(13729. بررسي تأثير آموزشهاي ويژه ارائه شده در دوره متوسطه بر خلاقيت دانش‌آموزان پايه سوم، رساله ارشد دانشگاه تربيت معلم تهران .
ساختمانيان، مجيد،(1374). بررسي تأثير آموزش و پرورش ويژه بر پرورش خلاقيت دانش‌آموزان در مقايسه با آموزش با روش سنتي، رساله ارشد، دانشگاه علامه طباطبائي .
ساعتچي, محمود, (1374) روان‌شناسي كاربردي براي مديران در خانة مدرسه و سازمان، تهران, انتشارات نشر ويرايش .
ساعتچي, محمود، (1371). خلاقيت و نوآوري براي حل مشكلات، فصلنامه مطالعه مديريت، شماره 6.
سعيدي، علي،(1381). رابطه خلاقيت معلم با خلاقيت دانش‌آموزان پايه چهارم و پنجم دبستان در منطقه 11 تهران رساله ارشد علوم طباطبائي.
سورگي، سيروس،(1375). «بررسي و مقايسه ويژگيهاي شخصيتي دانش‌آموزان خلاق و غيرخلاق مراكز آموزش استعدادهاي درخشان بيرجند به تفكيك جنسيت. رساله ارشد دانشگاه علامه طباطبائي تهران .
سيدي، حسين،(1368). كودكان و نقاشي , تهران, انتشارات برگ .
سيف، علي‌اكبر،(1381). روان‌شناسي پرورش، تهران انتشارات آگاه.
شهر آراي، مهرناز ـ مدني‌پور، رضا «مقاله: سازمان خلاق و نوآور»، مجله دانش مديريت 33و34، تابستان 1375
شوون، رهي،(1366). سرآمدي، ترجمه محمودميناكاري، چاپ اول، نشر دانشگاهي .
صالحي نجف‌آبادي، نعمت‌ا...،(1379). بررسي تحليل محتوي كتب درس رياضيات دوره ابتدائي در رابطه با رشد خلاقيت فراگيران رساله كارشناسي ارشد دانشگاه علامه طباطبائي .
صبحي قراملكي، ناصر،(1379). «خلاقيت و روشهاي پرورش آن در كودكان» مجله تكنولوژي آموزش .
صمد آقايي، جليل،(1378). سازمانهاي كارآفريني، تهران, انتشارات مركز آموزش مديريت دولتي، چاپ اول. عابدي، جمال،(1372). خلاقيت و شيوه‌هاي نو در اندازه‌گيري آن، مجله پژوهشهاي روان‌شناختي شماره 1و2 .
فرنوديان، فرج‌الله (1355). «محتواي درس و پرورش خلاقيت در دانش‌آموزان» مجله تكنولوژي آموزش شماره 1 .
كامرون، جوليا،(1377). راه هنرمند بازيابي خلاقيت، ترجمه گيتي خوشدل تهران, نشر پيكان.
گالاگر، جيمز،(1368). آموزش كودكان تيز هوش، مترجمان مهدي‌زاده و رضواني، مشهد, انتشارات آستان قدس رضوي.
لعلي، علي،(1383). خلاقيت و نوآوري و نقش آن در تحقيق و توسعه فصلنامه خلاقيت و نوآوري شماره 8و9.
مالتز، ماكسول،(1370). روانشناسي خلاقيت، ترجمه مهدي قره‌چه داغي انتشارات شباهنگ . 
مجموعه نويسندگان (1340).«هنر و آموزش و پروش» ترجمه مهدي جلالي، تهران, انتشارات كميسيون ملي يونسكو در ايران .
مظفري، حسين،(1376). همبستگي قدرت خلاقيت با ميزان رضامندي شغلي مشاوران مدارس متوسطه شهر تهران رساله ارشد دانشگاه تهران.
مقامي، حميدرضا،(1383). تأثير روش آموزش مسئله محور بر افزايش خلاقيت و پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان پسر پايه سوم شهرستان دليجان، رساله ارشد دانشگاه علامه طباطبائي تهران .
ميارصادقي، زهرا،(1383). تأثير فعاليتهاي فردي در پرورش خلاقيت كودكان آمادگي منطقه 10 شهر تهران رساله ارشد دانشگاه علامه طباطبائي.
ميرافضل، فاطمه،(1371). نقش معلم در پرورش خلاقيت، مجله استعدادهاي درخشان شماره 3 .
نلر، جورج، اف، هنر و علم خلاقيت، ترجمه سيدعلي اكبر مسدود،(1369). مركز نشر دانشگاه شيراز چاپ اول. 
هاشمي كوچك سرايي، سهيلا،(1375). تحليل معنوي كتب درسي فارسي و حرفه‌وفن و تأثير آن بر روي رشد و پرورش خلاقيت دختران مقطع راهنماي شهر تهران. رساله كارشناسي ارشد دانشگاه الزهراء.
هاشمي، ابوالفضل،(1358). رابطه خلاقيت با پيشرفت تحصيلي، رساله ارشد دانشگاه تهران .

منابع انگليسي:

AMABIL,TEREZA,M,Managing For creativity,the entre preneurial venlure 1999,second edition. 
Amabile,Teresa,M.(1995).the social psychology of creativity.New york  sping-verlag 
Baum etal(1995).Reuersing underachieuement:creative producas a sgstematic interuention,Gifted child Quarterty 39(4)224-235.
Doyle,charlot,the creative paradon, the youny child,2001,ERIC.
Dubrin.A.j;Essentials of management. Cicinnati,ohaio: south western college publishing.(1997). 
Ford,sam,A,(1998).Factor leading to innovation:Astudy of managers perspective about factor creatiuity research journal of creatiuity.Newyourk.No.3.
Gallagher,j.j.(1985).teaching the gifteel child,Newyork Allan and Bacon.p57.
Jennifer,george,zhou-jing,when oppeness to experience. Conscientiousness are related to creative bwehauieran.interactional approach,joynal of applied psychology 2001,jun,uol 86,ERIC. 
Khand walla,pradip.N.Fourth Eye. Rea.ed published by pehopra,1991.
Levesque – lynn- C, break through creativity achieving top performance using the eight creative latents,2001,pp-267,ERIC.
Mum Ford – Micheal –d,Feldman- jack-M,HeinMicheal- B,trede offs between ideas and structure indivisuals versus group performance in creative problem soloing journal of creatiue behavior,2001,ERIE. 
Murphy,Gardner,personality(New york:Harper,ROW,1947Newel,A,show,j.and simon tt. The process of creative.thinking, in HGruber,G.terrrell,and werthrimer.contemporary Approaches to creative thinking,Newyork,1966.
Niu,weihua;sterenbery,Robert j(2003);societal and school influences on student creativity: the case of china,psychology in the schools,volAo103-114. 
Runco,Mark A(1993)operant theories of insight,originality,and crea tivity,American behavioral scientist,uol37,Nol,September(1993-54-67).
sandra –kay,chavactevisties of creative thought an ecomenical approach to theory costruction, 2001,ERIC369-373,ERIC.
Sterenberg,Robert,lubart,Todd I(1996);IN oesting in creativity;American psychologist,uol51,No7, 617-688. 
Sterenberg,Roberty;(ubbart Todd I(1991),an I nvestment theory of creatioity and Its development,Human development,34,1-31 
Sterenbery,Robertj; kaufman,james –c: pretz,jeane(2002); the creativity conund rum,published in Great Britain by psychologypress
To rrance,E.P.((Creatiwity)) in K.OpGET and B.A.Breken the psychological Assessment of preschool children,1983.pp509-519. 
Torrance,E.P.scientific uiews of creatiuity in kagan,j,creatiuity and learning daedallus,1967.
Weisberg,w.Rebert.(1993)creatiuity,beyond the myth of genius, newyork,temble university.
YAMaMOTO(K),Relation ships between creative thinking abilites of teachers and achievement of pupils,journal of exp.(1963).