1-1- مقدمه:

حقوق متهم به معنای تضمین راهکارها و تدابیری است که به منظور حفظ و حراست از امتیازها و منافع شخصی که به او اتهام ارتکاب عمل مجرمانه‏ای‏ وارد شده است.متهم در مراحل مختلف جریان عدالت کیفری و دادرسی‏ جزایی از امتیازها و حقوقی بهره‏مند است.این مراحل عبارتند از کشف و تعقیب،تحقیقات مقدماتی و نهایی و همچنین محاکمه،صدور رای‏ محکومیت و سرانجام اجرای حکم جزایی که در مرحله آخر متهم دیگر مجرم و محکوم علیه می‏باشد و جایگاه بحث حقوق دفاعی متهم برای وی‏ مطرح نمی‏شود.لذا در این مقاله اختصاصا به امکانات و حقوق متهم تا قبل‏ از مرحله محاکمه پرداخته خواهد شد.اساسا در مرحله کشف به اقداماتی‏ اطلاق می‏شود که پس از آگاهی از وقوع بزه برای حفظ آثار و دلایل آن و دستگیری مرتکب و جلوگیری از فرار و نیز جمع‏آوری اطلاعات مربوط به‏ جرم ارتکابی صورت می‏گیرد،اما تعقیب جرم تدارک و طرح دعوا علیه فردی‏ که به عنوان متهم در وقوع جرم دخالت داشته است که این مهم به عهده‏ دادستان می‏باشد و تحقیقات مقدماتی به کلیه اقدامات قاضی تحقیق‏ (دادیار یا بازپرس)در جمع‏آوری ادله به ضرر یا سود متهم و جلوگیری از فرار یا مخفی شدن و سرانجام اظهارنظر قضایی در مورد مجرم بودن یا بی‏گناهی وی اطلاق می‏شود که به صورت یکی از قرارهای نهایی؛منع‏ تعقیب،موقوفی تعقیب یا مجرمیت می‏باشد در صورت اخیر منتهی به تنظیم‏ و صدور کیفرخواست است و ارسال پرونده به دادگاه کیفری صلاحیتدار برای محاکمه می‏شود.