مقدمه
تحقيقي را در رابطه با آداب و آيين سنتي ازدواج در استان آذربايجان شرقي
و اهالي تركمن استان گلستان انجام داده شده است، كه جهت ارائه در درس
جامعه‌شناسي خدمت شما ارائه مي‌گردد. منابع كليه نوشته‌هاي اين تحقيق سخنان
اهالي اين استان و روستاهاي اطراف آن مي‌باشند كه يا ساكن استان آذربايجان
شرقي و يا ساكن تركمن‌صحرا بوده‌اند و يا هم‌اكنون در تهران سكونت دارند.
اين تحقيق در دو بخش مجزا تنظيم گرديده است.
بخش اول شامل سنتهاي ازدواج در استان آذربايجان شرقي.
بخش دوم شامل سنتهاي ازدواج در ميان اهالي تركمن مي باشد.
مراسم سنتي ازدواج در استان آذربايجان شرقي
مراسم خواستگاري: بعد از انتخاب دختر توسط شخص
داماد و يا خانواده داماد، براي انجام مراسم خواستگاري شخص داماد به همراه
خانواده به منزل خانواده دختر انتخاب شده مي‌روند.
اين مراسم حتما بايد شب هنگام برگزار گردد. در اين منطقه رسم بر اين
گونه است كه از همان ابتدا با يك قوطي شيريني خانواده داماد قصد رفتن به
خانه عروس را مي‌گيرد.
و پس از صحبت‌هاي خانواده عروس و داماد بايكديگر اگر خانواده عروس راضي
بودند و عروس نيز راضي بود، درب قوطي شيريني را باز مي‌كنند و شيريني را با
شادي و مباركي ميل مي‌كنند.
اما اگر جواب منفي بود و عروس ناراضي بود جعبه را باز نكرده و روز بعد
از شب خواستگاري آن را پدر عروس به خانواده داماد يا بستگان داماد
برمي‌گرداند.
بعد از موافقت كردن خانواده عروس، شخص داماد به همراه خانواده خود يك
چادري و يك حلقه نشوني به منزل عروس مي‌برند و عروس را اصطلاحا «نشاني»
مي‌كنند كه به اين مراسم «نشان‌ناماخ» مي‌گويند. در اين مرحله از خواستگاري
داماد و عروس مي‌توانند با يكديگر جداگانه صحبت كنند و نظرات و خواسته‌هاي
خود را به يكديگر بگويند. در همين حين پدر و مادر عروس و داماد نيز در
اتاقي ديگر راجع به نحوه مراسم عروسي، شيربها، مهريه و كليه مسائل مربوط به
ازدواج اين دو جوان بحث مي‌كنند. در اين مراسم خانواده دختر معمولا مبلغي
را به عنوان شيربها از خانواده داماد دريافت مي‌كند كه به اصطلاح به آن
«باشليخ» مي‌گويند. اين مبلغ مي‌تواند نقدي باشد و يا به صورت كمك كردن در
هنگام خريد وسايل جهيزيه و وسايل مورد نياز براي برگزاري مراسم عروسي
باشد. از جمله رسومات مخصوص اين استان درخواست خانواده عروس مبني بر كمك
كردن خانواده داماد به آنها در تهيه اقلام موردنياز براي برگزاري مراسم
ازدواج مي‌باشد.