چکیده مقاله:

      در زندگی روزمره هنگامی که از زبان به‌عنوان وسیله‌ی ارتباطی استفاده می‌کنیم، این تنها «عوامل درون زبانی» یعنی آواها، واژه‌ها، قواعد دستوری معنایی و گفتمانی نیستند که موجب ساخت پیام و برقراری ارتباط می‌شوند، بلکه «عوامل برون زبانی» زیادی نیز وجود دارد که در برقراری ارتباط زبانی دخیل می‌باشند. چه بسا جمله‌ای واحد در دو موقعیت ارتباطی متفاوت منجر به رد و بدل شدن دو پیام متفاوت و حتی متضاد شود. در این مقاله بصورت اجمالی مبحث کاربردشناسی یعنی «بررسی معنی و تفهیم وتفاهم با توجه به عوامل برون زبانی (موقعیت مکانی، شرایط گوینده و شنونده و...) و مسائل مطرح در این حوزه‌ی زبان‌شناسی مورد توجه قرار گرفته‌است. و رئوس موارد مورد بحث به شرح ذیل می‌باشد:
•    تعریف کابردشناسی(بررسی معنی مورد نظر گوینده یا نویسنده و درک آن توسط شنونده یا خواننده)
•    پی بردن به معنی دربافت کلام، وانواع بافت: الف:بافت زبانی  ب:بافت موقعیتی
•    انواع معنی که نیازمند استنباط کاربردشناختی است :
    ابهام (کلمات،جملات وعبارات مبهم)
    کلمات اشاری(ضمایر،قیود زمان،قیود مکان و...)
    صنایع بدیعی(استعاره‌ها، کنایه‌ها، ضرب‌المثل‌ها واصطلاحات و...)
    کنش‌های کلامی(کارگفت‌ها و انواع آن - کارگفت‌های مستقیم و غیر مستقیم و تاثیری)
    پیش فرض‌ها(پیش انگاری)
    اصول گفتگو(اصل همکاری و اصول چهارگانه گرایسی)
    دانش زمینه‌ای(اطلاعاتی که از قبل در مورد پدیده‌ها در ذهن درونی شده‌اند)

پی بردن به معنی در بافت

بافت کلامی که موجب درک معنی زبانی می‌شود بر دو نوع است: الف:بافت زبانی  ب:بافت موقعیتی

الف: مقصود از بافت زبانی مجموعه واژه‌های دیگری است 
ب: بافت موقعیتی (فیزیکی) یعنی موقعیت فیزیکی (خارج از زبان) که کلام در آن رخ می‌‌دهد.

انواع معنی که نیازمند استنباط کاربرد شناختی است:
الف: ابهام(کلمات،عبارات و جملات مبهم)
ب: کلمات اشاری 
ج: صنایع بدیعی:
د: کنش‌های کلامی(کارگفت‌ها) 

پاره‌گفتارهای بیانی (افعال کنشی):

 به رغم رابطه غیر مستقیم میان ساخت جمله و کنش‌های گفتاری، دسته‌ی کوچکی از افعال هستند که استفاده از آنها قدرت کنش غیر مستقیم جمله را آشکار می-سازد. نمونه‌های رایج این افعال قول دادن، شرط بستن، هشدار دادن، نامیدن و قبول کردن است.  مثل موارد زیر:
1. قول می‌دهم که فردا به دیدن شما بیایم.
2. شرط می‌بندم کاوه معاف بشه.
3. اخطارمی‌کنم جلسه را برهم نزنید.
4. قسم می‌خورم دیگر دروغ نگویم.
5. شما دو نفر را از این پس زن و شوهر اعلام می‌کنم.

و: پیش‌فرض(پیش‌انگاری)
 ه: اصول گفتگو (محاوره)
ی: دانش زمینه‌ای 

سخن آخر
ماهیت پیچیده و انتزاعی ذهن و زبان انسان از یک طرف و نوظهور بودن علم زبان‌شناسی و حوزه‌های متعدد که هر کدام از این حوزه‌ها به جنبه‌ای خاص از نظام پیچیده زبان بشری  می‌پردازن، وسوالات بی‌پاسخ فراوانی که در طول حیات بشر در زمینه پدیده زبان و نحوه عملکرد آن فرا روی انسان و اندیشمندان بوده‌است؛ مطالعات و بررسی‌های علمی دقیق را می‌طلبد. 

کاربردشناسی چیست؟

      بررسی معنی مورد نظر گوینده یا نویسنده را کاربردشناسی می‌نامند. برای مثال آگهی زیر را از روزنامه گرفته شده‌است در نظر بگیرید و نه فقط به معنی واژه‌ها بلکه به منظوری هم که آن آگهی می‌خواهد با آن لغات برساند، فکر کنید:«دوخوابه، فوری، اکازین» واژه‌ی «آپارتمان» یا عبارت «به فروش می‌رسد» اصلا ًدر این آگهی دیده نمی‌شود.

منابع و ماخذ:
1.اگرادی، ویلیام و دیگران، درآمدی بر زبان‌شناسی معاصر، ترجمه علی درزی،ج‌اول،انتشارات سمت،تهران،1380.
2.ایچسون،جین،مبانی زبان‌شناسی،ترجمه محمد فائض،انتشارات نگاه، تهران،1380.
3.باقری،مهری،مقدمات زبان‌شناسی،دانشگاه پیام نور،تهران،1386.