فهرست

چكيده    3
مقدمه    4
عوامل تغییر اقلیمی    7
نوسانات درون اقلیم زمین    7
یخبندان    8
نوسان پذیری اقیانوس    8
اثر اقیانوس‌ها بر تغییر اقلیم    9
اثر تغییر اقلیم بر اقیانوس‌ها    10
- گرم شدن آب اقیانوس‌ها    10
- ذوب یخ‌ها    11
- اسیدی‌شدن آب اقیانوس‌ها    11
اثرات تغییر اقلیم بر مناطق ساحلی و مخاطرات دریایی    12
حافظه (بازگشت) اقلیمی    13
عوامل مشخص كننده تغييرات اقليمي    13
عوامل طبيعي    14
تغيیر مقدار نمك آب اقيانوسها    14
تغييرات اتمسفر    14
سرگرداني قطبها    14
اثرات آب و هوا بر منابع آب    15
افزايش co2    16
آلودگي حرارتي    17
تغييرات سطح خشكي ها    17
تغییر اقلیم و خشکسالی    18
عنوان پیوند نوسانات آب و هوایی و بیابان زایی    19
عوامل غیر اقلیمی ایجاد کننده تغییر آب و هوایی    20
گازهای گلخانه‌ای    20
تکتونیک (زمین ساختی) صفحه‌ای    21
نوسان خورشیدی    21
تغییرات گردشی    22
فوران آتشفشان    22
تاثیرات انسانی بر اقلیم    24
سوختهای فسیلی    25
آئروسل    25
انتقال آبهاي شيرين    26
بهره برداری از زمین    26
تاثیر متقابل عوامل    27
شواهد برای تغییر اقلیمی    28
تحلیل گرده افشانی    28
قاب بال‌ها    28
زمین‌شناسی یخبندان    29
ارقام (ثبت شده) تاریخی    29
نمونه‌هایی از تغییر اقلیمی    29
تغییر اقلیمی و اقتصاد    30
نشانه های تغییر اقلیم در ایران    30
1- منابع آب    32
2- كشاورزي    33
3- جنگل و مراتع    34
اثرات تغيیر آب و هوا بر جنگلها    34
اثرات تغيير آب و هوا بر مراتع    35
4- بهداشت    36
5- زائدات    36
جای خالی آمار    37
گزارشی برای سازمان ملل    37
شهرها؛ بزرگ‌ترین قربانیان    38
آینده‌ای مبهم در انتظار شهرهاست    39
تغییر اقلیم قاتل بی‌سروصدای جانوران    40
اثر تغییر اقلیم روی ما چگونه است؟    41
راه‌کار جلوگیری از تغییر اقلیم چیست؟    41
نتيجه‌گيري    42
منابع    44
 

چكيده
تغییرات آب‌وهوایی و یا تغییر اقلیم یعنی هر تغییر مشخص در الگوهای مورد انتظار برای وضعیت میانگین آب و هوایی، که در طولانی مدت در یک منطقه خاص یا برای کل اقلیم جهانی، رخ بدهد. تغییر اقلیم نشان دهندۀ تغییرات غیر عادی در اقلیم درون اتمسفر زمین و پی آمدهای ناشی از آن در قسمت‌های مختلف کرۀ زمین می‌باشد . برای مثال در یخ‌های قطبی مدت این تغییرات از ده سال تا چند میلیون سال تغییر می‌کند. بخصوص در کاربرد اخیر، در مقوله سیاست محیطی، اصطلاح " تغییر اقلیم" اغلب به تغییراتی که در اقلیم کنونی رخ می‌دهد اطلاق می‌گردد .در برخی موارد، این عبارت با فرض رابطه علت و معلولی بشری نیز بکار می‌رود، همچنان که در کنوانسیون چارچوب تغییر اقلیمی سازمان ملل| UNFCCC مورد استفاده قرار گرفت. کنوانسیون UNFCCC اصطلاح «تغییرات اقلیمی» را برای تغییراتی به کار می‌برد که منشاء غیر انسانی داشته باشند. تغییر اقلیم پدیده‌ای است که در نتیجه فاکتورهایی همچون فرایندهای دینامیکی زمین و یا عوامل بیرونی همچون تغییرات در شدت تابش آفتاب و یا فعالیتهای انسانی رخ می‌دهد. عوامل خارجی تأثیر گذار بر اقلیم را اغلب نیروهای اقلیمی می‌نامند و شامل فرایندهایی همچون نوسانات در شدت نور خورشید، انحراف در مسیر حرکت زمین و افزایش غلظت گازهای گلخانه‌ای می‌شود. بازخوردهای ناشی از تغییر اقلیم متغیر می‌باشد و ممکن است سبب افزایش یا کاهش این عوامل درونی شوند. بسیاری از تغییرات درونی در سیستم‌های اقلیمی با تأخیر رخ می‌دهند. زیرا سیستم اقلیمی کرۀ زمین بسیار بزرگ است و به کندی حرکت می‌کند و به ورودی‌ها با تأخیر پاسخ می‌دهد. برای مثال یک سال خشکسالی تنها سبب کاهش آرام سطح دریاچه‌ها یا خشک شدن حاشیه زمین‌های هموار می‌گردد. در سالهای بعدی این شرایط ممکن است با کاهش بارش منجر شود که احتمالاً به یک سال خشک تر دیگر منجر می‌گردد. وقتی که نقطۀ بحرانی بعد از x سال فرا می‌رسد، کل سیستم ممکن است به صورت دیگر تغییر کند و این حالت در هر صورت به توقف بارش منجر می‌شود . این نمونه از تغییر اقلیم سریع و برگشت پذیر است که به صورت تاخیری رخ می‌دهد .

مقدمه
تغییر اقلیم را می‌توان بزرگ‌ترین چالش قرن بیست و یکم دانست چراکه در شرایط کنونی استفاده زیاد و بی‌رویه از آب و منابع انرژی فسیلی سبب تهدید جدی اقلیم شده است.
در این میان از آنجا که مساله تغییر اقلیم مشکل تمامی ساکنان سیاره زمین است، از این رو همکاری و مشارکت همه دولت‌ها و ملت‌ها برای حل این چالش به یک ضرورت تبدیل می‌شود. به این ترتیب چنانچه امنیت اجتماعی، خوشبختی و برابری در جامعه بر روی چهار ستون آب، غذا، انرژی و اقلیم استوار باشد، مسلماً تامین غذای کافی در صورت فراهم بودن بقیه شرایط، مستلزم دسترسی کافی به منابع آب و انرژی است. این درحالی است که استفاده زیاد و بی رویه آب موجب سیر قهقرایی اقلیم و استفاده بیش از اندازه منابع انرژی فسیلی، خود سبب تهدید اقلیم می‌شود. این تهدید با افزایش احتمال رخداد سیل و خشکسالی‌ها، کاهش تولیدات غذایی و تنوع زیستی صورت می‌گیرد. چنانچه سیل اخیر پاکستان، خشکسالی‌های گسترده در چین و روسیه و بحران قیمت مواد غذایی در کشورهایی مثل موزامبیک را باید تنها گوشه‌هایی از این مشکلات برشمرد.
در این میان اگرچه کره زمین به دفعات تغییر اقلیم را تجربه کرده است اما شاید بتوان تغییر اقلیم کنونی را که پایه آن از اواسط قرن نوزدهم گذاشته شده است، از آن جهت که بشر به عنوان یک عامل مهم تغییر در کنار عوامل طبیعی مطرح شده است، از بقیه متمایز کرد. این موضوع از آنجا اهمیت می‌یابد که به گفته صناعی گرچه تغییر اقلیم یک مساله جهانی است ولی اندازه تغییرات در طول سال‌های گذشته، از مکانی به مکان دیگر فرق داشته است که این امر در مطالعاتی که بر مبنای داده‌های 50 ساله تعدادی از ایستگاه‌های همدیدی انجام شده است، در مناطق مختلف کشور نیز مشهود است.
تناسب و سازگاری عناصر اقلیمی با نیازها و آستانه‌های تحمل موجودات زنده و جوامع بشری در میان دیگر عوامل بنیادی طبیعی (مانند توپوگرافی، منابع آب، خاک و پوشش گیاهی)، بیشترین نقش را در ایجاد فضاهای قابل‌زیست داشته است. آنچه امروزه تغییرات اقلیمی را در صدر مسائل جهانی قرار داده، نقش فزاینده فعالیت‌های انسانی در تشدید تغییرات اقلیمی و حساسیت بسیار زیاد جوامع انسانی به مخاطرات ناشی از این تغییرات است. تغییر اقلیم را عمدتا با افزایش دمای سطح زمین می‌شناسند. بر اساس برآوردهای هیأت بین‌دولی تغییرات اقلیمی (IPCC)، تا سال ٢١٠٠ میلادی، بیش از ١٠ درجه سانتی‌گراد بر دمای متوسط برخی مناطق، افزوده می‌شود. به علاوه، آب‌شدن یخ‌های قطبی، بالاآمدن آب اقیانوس‌ها، خشک‌سالی‌های طولانی‌مدت، کاهش منابع و ذخایر آبی، ایجاد توفان‌ها و سیل‌های ناگهانی، افزایش‌ها و کاهش‌های شدید دما، افزایش ریزگردها و آلودگی هوا و... از پیامدهای مهم تغییرات اقلیمی محسوب می‌شوند. مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان و شمالگان، بیشتر در معرض خطرات پیش‌گفته قرار خواهند گرفت.
 

تاثیرات انسانی بر اقلیم
عوامل مؤثر انسانی، فعالیتهایی هستند که به وسیله آن انسانها محیط را تغییر داده و بر اقلیم تاثیر می‌گذارند. بزرگترین عامل مورد نظر کنونی افزایش سطح CO۲ در اثر برونده‌های مربوط به احتراق سوخت فسیلی است که در نتیجه آنها ذرات معلق| آئروسل‌ها (ذرات معلق در جو) موجب اعمال اثر سرد سازی (بر اقلیم) می‌شود. عوامل دیگر، از جمله استفاده از زمین، استهلاک ازن، و تخریب جنگلها نیز بر اقلیم تاثیر گذار هستند.
در سالهاي اخير دنياي علم و مجامع عمومي جهان در برابر اين سؤال جدي قرار گرفته اند كه ميزان تاثير فعاليتهاي انسان در اقليم چقدر است؟ انسان با قطع درختان، احداث سدهاي بزرگ، خشكاندن باتلاقها و سرانجام گسترش مناطق مسكوني باعث تغيير اقليم در مقياس محلي و موضعي مي شود.  اما تازه متوجه شده اند كه بر اثر فعاليتهاي مختلف انساني خطر تغييرات اقليم در مقياس سياره اي هم ممكن است وجود داشته باشد. اصولاً منظور از اين خطر، خطري است كه از افزايش co2 بوجود مي آيد. Co2 در طيف وسيع  و به  صور مختلف (به صورت بيوماس، همراه با رسوبات و سنگ نوشته ها، گاز طبيعي، نفت و زغال سنگ) در زمين وجود دارد. اما تنها وجودآن در جو زمين است كه با تاثير بر بيلان تابشي خورشيد به صورت تاثير گلخانه اي در روند تغييرات اقليمي نقش مهمي ايفا مي كند. co2 از دوران گذشته به شكل زغال سنگ، گاز، نفت در زمين ذخيره شده است. وجود اين ذخاير خود دليلي بر غلظت بيشتر گاز مزبور در جو روزگاران گذشته است كه به معني تاثير گلخانه اي شديدتر و وجود گرماي بيشتر در آن دوره هاست. امروزه اين روند در حال بازگشت است. بدين معني كه با مصرف فزاينده سوختهاي فسيلي در صنايع و مصارف خانگي پيوسته مقدار زيادي co2 در جو رها مي شود. در حقيقت فرایندی كه طبيعت طي ميليونها سال انجام داده است انسان ظرف چند سال انجام مي دهد. البته مقداري از اين گاز را اقيانوسها جذب مي كنند. اما بايد توجه داشت كه قدرت جذب اقيانوس محدود است. بنابراين مي توان تصور كرد كه با اشباع شدن آب اقيانوسها از اين گاز، روند افزايش مقدار co2 جو شتابي قابل ملاحظه بيابد. براي آگاهي از ميزان تغییر احتمالي اقليم، مدلهاي بسياري از فرایندهای فيزيكي و شيميايي در جو، با توجه به رابطه متقابل جو با آب اقيانوسها، پوشش گياهي، پهنه هاي يخ و برف لازم است. نظربه محاسباتي كه تا كنون انجام گرفته است  مي دانيم كه با دو برابر شدن co2 موجود (ppm 600-300) دماي سطح زمين 5-3 درجه سيلسيوس افزايش خواهد يافت در عين حال رطوبت جو و ميزان بارندگي رو به فزوني خواهد رفت و در حالي كه تغييرات اقليمي در عرضهاي جغرافيايي پايين چندان زياد نخواهد بود در عرضهاي بالا ، شديدترين تغييرات اقليمي پديد خواهد آمد.
سوختهای فسیلی
با آغاز انقلاب صنعتی در دهه ۱۸۵۰ و شتابگیری آن تاکنون، مصرف سوختهای فسیلی توسط بشر موجب بالا رفتن سطح CO۲ از مقادیر ppm ۲۸۰~ تا بیش ازppm ۳۷۰ تا امروز شده‌است. این میزان در حال افزایش است تا به بیش از ppm ۵۶۰ پیش از پایان قرن ۲۱ ام برسد. در کنار سطوح فزاینده متان، برای این تغییرات پیش می‌شود که باعث افزایش دمایی حدود c ° ۶/۵-۴/۱ بین سالهای ۱۹۹۰و ۲۱۰۰ شود. (نگاه کنید به گرم شدن جهانی)
 
نوسانات دی اکسید کربن در طول 400هزار سال اخیر، که از زمان انقلاب صنعتی افزایش را نشان می‌دهد
آئروسل
اعتقاد بر این است که آئروسل‌های ساخت بشر، به خصوص آئروسل‌های سولفاتی ناشی از احتراق سوخت فسیلی نوعی تاثیر سرد کنندگی اعمال نماید. به نظر می‌رسد که این عامل به همراه نوسان پذیری طبیعی، یک خط تراز نسبی را در نمودار دماهای قرن بیستم در اواسط قرن منظور می‌نماید.
انتقال آبهاي شيرين
ورود آب شيرين از ساحل به دريا به عنوان بخشي از چرخه جهاني آب از طريق تاثير بر خواص ژئومورفولوژيكي و ژئوشيميايي مواد محلول و معلق كه عمدتاً از رودخانه حمل مي شوند و نيز از طريق اثري كه آبهاي شيرين بر هيدروديناميك لايه مرزي ساحل دارد بر مناطق ساحلي اثر مي گذارد در چند دهه اخير و به دنبال روند رشد تصاعدي سدسازي و ذخاير آبهاي شيرين