-1) پیشگفتار

با توجه به تعاریف و توضیحات نظری، بازار کارا بازاری است که سرمایه‌گذاران بدون اطلاعات خصوصی و محرمانه ‌می‌توانند به خرید و فروش مقدار نامحدودی از سهام بپردازند و این عمل فاقد هرگونه اثرات قیمتی ‌می‌باشد.

قیمت سهم در بازار، در هر مرحله از زمان، ‌یک قیمت تحت‌تأثیر واقع نشده است و ارزش منصفانه خود را براساس تمام اطلاعات موجود در مورد جریانات نقدی آزاد آتی و ریسک به دست ‌می‌آورد.   (فاما و میلر[1] ،1972)

در ‌این بازار جانشین‌های نزدیک و هزینه‌های معاملاتی برای سهام حداقل ‌می‌باشند. رقابت مؤثر میان سرمایه‌گذاران برای مهار درآمدها و اجتناب از زیان، حرکت سیستماتیک قیمت را تا جائی که هزینه‌های معاملاتی اجازه دهند، حذف خواهد کرد.‌ یک بازار کارا از کسب سود و بازده‌های غیرعادی توسط معامله‌گران جلوگیری ‌می‌کند، اطلاعات جدید فوراً تعدیل یافته و از مدل گردش تصادفی[2] تبعیت ‌می‌کنند.(عباسی،1383،ص 305) مدل بازار کارا اظهار ‌می‌کند که ارزش اطلاعات در معاملات خیلی کم‌تر از اثرات آن به مقداری است که طرفداران فرضیه فشار قیمت اشاره ‌می‌کنند و براساس ‌این مفروضات منحنی مازاد تقاضای کوتاه‌مدت برای سهام افقی[3] ‌می‌باشد.

این که واقعاً منحنی مازاد تقاضا[4] ، افقی است‌ یک پرسش تجربی است.

یکی از دلایلی که منحنی مازاد تقاضا ممکن است دارای شیب نزولی باشد، به ‌این دلیل است که افزایش (کاهش) موقتی در قیمت برای تحریک و تشویق فروشندگان (خریداران) به منظور جذب افزایش زیاد در تقاضا (عرضه) برای سهام لازم ‌می‌باشد. با ‌این حال، قیمت سهام پس از کم شدن تقاضای اضافی (عرضه اضافی) باید به سطح اولیه خود برگردد. (اسکولز[5]، 1972)

در ادبیات مالی، پیش‌بینی ‌این که قیمت سهام به خاطر تقاضای اضافی (یا عرضه) موقتاً تحت‌تأثیر قرار گرفته است را تحت عنوان فرضیه فشار قیمت[6] ‌می‌شناسند.

در‌ این تحقیق، فرضیه فشار قیمت در زمینه پرداخت سود سهام در شرکت‌های پذیرفته‌ شده در بورس اوراق بهادار تهران، مورد آزمایش قرار گرفته است.

با استفاده از داده‌های روزانه متوجه شدیم که در دوره 2 روزه پیرامون تاریخ پرداخت سود سهام  حجم معاملات غیرعادی زیاد و بازده‌های مثبت وجود دارند‌ اما در نه در سطح معنی داری، بنابراین قادر به اثبات فشار قیمتی ‌ایجاد شده از طریق برنامه‌های سرمایه‌گذاری مجدد سود سهام ‌نیستیم با استفاده از تجزیه و تحلیل مقطعی نشان دادیم، در صورتی که بازده سود سهام زیاد باشد بازده‌ و حجم معاملات غیرعادی فزاینده خواهند بود. برای تأثیر ‌این که بازده‌های مثبت به خاطر فشار خرید پیرامون تاریخ پرداخت سود ‌ایجاد ‌می‌شوند و هم‌چنین ‌اندازه‌گیری عدم‌تعادل در سفارشات از اطلاعات مربوط به سطح معاملات از بانک اطلاعاتی کتابخانه سازمان بورس اوراق بهادار استفاده کردیم..

مطالعات قبلی وقایع را به صورت منحصر به فردی مانند فروش حجم بزرگی از سهام‌ یا اضافه شدن به شاخص S&P500 مورد قرار داده‌اند.

به منظور رد کردن احتمال رویدادهائی، که تقاضای اضافی را برای سهام تسریع ‌می‌بخشند و هم‌چنین اطلاعاتی که منجر به تغییرات دائمی‌ قیمت ‌می‌شوند، مطالعات باید معکوس شدن روند پیشروی قیمت را نشان دهند. بسیاری از مطالعات که در ‌این زمینه انجام شده‌اند بازگشت قیمت سهام را نشان داده‌اند. ‌این استنباط توسط ‌یافته‌های ما تأیید شدند که بازده‌ها در دوره 2 روزه سرمایه‌گذاری مجدد سود سهام رو به رشد ‌می‌باشند، اثر نامطلوب متمرکز شدن سفارشات خرید در ‌یک مدت زمانی کوتاه در موقعی که بازده سود سهام بالا است به بیش‌ترین حد ممکن ‌می‌رسد و تداوم اثرات فشار قیمتی در طول زمان ممکن است بیان‌کننده ‌این امر باشد که برنامه‌های سرمایه‌گذاری مجدد سود سهام بهترین اقدام برای حداکثرسازی ثروت سهامداران نباشد. برای قضاوت در مورد اینكه آیا برنامه‌های سرمایه‌گذاری مجدد سود سهام در راستای منافع سهامداران و افزایش ثروت آنهاست یا خیر، می‌بایست تاثیر این برنامه‌ها را بر بازده سهام عادی بررسی و مورد آزمون قرار داد.

اگر اوراق بهادار دارای تقاضای کاملاً با کشش باشند، عرضه و تقاضائی که فاقد اطلاعات خاصی باشند نباید هیچ‌گونه اثری روی قیمت متداول اوراق داشته باشد، حال اگر تغییری در قیمت سهام مشاهده شود دلیل آن تغییر در جریانات نقدی پیش‌بینی شده ‌می‌باشد.

اگر منحنی تقاضای سهام دارای شیب نزولی کوتاه‌مدت باشد، شوک تقاضا باید قیمت را به طور لحظه‌ای تحت‌تأثیر قرار دهد، از سوی دیگر، اگر منحنی تقاضای سهام دارای شیب نزولی بلندمدت باشد، بازده‌ها باید دائمی ‌باشند.(میدان[7]، 2005، ص 8)