ساختار اجرايی برنامه كشوري غربالگری نوزادان در ايران

برنامه غربالگری بيماري‌های متابوليک نوزادان در هر کشور ، بر اساس شرايط جغرافيايی ، اقتصادی ، سياسی و فرهنگی ، ويژگي‌های خاص خود را دارد و به صورت يک " سيستم " طراحی می‌شود. 
اجرای بهينه و پايای برنامه مستلزم ساختارسازی دقيق است.
متولی اصلی اجرای برنامه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده است که اين مهم را با همکاری و مساعدت سازمان‌های ديگر ، از جمله شركت پست جمهوري اسلامي ايران ، به انجام می‌رساند.

اجزای تشکيل دهنده برنامه غربالگری نوزادان در كشور

برنامه غربالگری نوزادان فقط انجام يک آزمايش غربالگری نيست.

تجربه 50 ساله دنيا در رابطه با غربالگری نوزادان، منجر به تدوين يک سيستم متشکل از ادغام بسيار ظريف حداقل شش جز مختلف شده است.

آن شش جز شامل: آموزش، آزمون غربالگری، پيگيری اوليه، تشخيص، مراقبت و ارزشيابی هستند.

1 - آموزش
 پرسنل بهداشتی درمانی و اجرائی
 والدين
 عموم جامعه
 سياستگزاران
2 - آزمون غربالگری
 اصول نمونه‌گيری
 زمان، محل و روش دقيق نمونه‌گيری
 تجهيزات لازم
 دستورالعمل‌های علمی و اجرایی
 انتقال نمونه‌ها از مراکز نمونه‌گيری به آزمايشگاه غربالگری نوزادان در مرکز استان
 انجام آزمون غربالگری و گزارش (فراخوان) فوری موارد مشکوک و گزارش‌دهی موارد سالم توسط آزمايشگاه غربالگری نوزادان و کليه امور آزمايشگاهی
3 - پيگيری اوليه
 فرا‌خوان فوری و راهنمايي والدين نوزادان با آزمايش مشکوک برای بردن نوزادان به آزمايشگاه‌های منتخب
 اخذ نمونه سرمی از وريد نوزادان مشکوک برای انجام آزمایش‌های تاییدتشخیص
 انجام آزمايش‌های تاييدتشخيص از نمونه سرمی در آزمايشگاه‌های منتخب
4 - تشخيص
 تشخيص بيماری ازطريق استفاده از نتايج آزمايش‌های تاييدتشخيص سرمی برنامه بر اساس دستورالعمل کشوری برنامه
 انجام آزمون‌های پاراکلينيکال و تصوير‌برداری مربوطه در صورت امکان
5 - مراقبت
 ويزيت‌های منظم و مستمر براساس دستورالعمل کشوری برنامه
 پيگيری‌های لازم براساس دستورالعمل کشوری برنامه
 مشاوره های تخصصی لازم

6 - ارزشيابی
 پايش مستمر برنامه
 ارزشیابی داخلی برنامه  (Internal Evaluation)
 ارزشیابی خارجی برنامه (External Evaluation)