موضوع : برنج خصوصیات کاشت داشت

توضیح: این فایل به صورت ورد و اماده ی پرینت می باشد

مقدمه:
برنج از گياهان زراعي مهم قاره آسياست . دانه برنج و فراورده هاي حاصل از آن نزديك به 40 درصد غذاي مورد نياز نصف مردم جهان را تشكيل مي دهد و از لحاظ توليد جهاني نيز مي تواند با گندم برابري كند (1).
برنج شامل دو گروه زراعي آسيايي و افريقايي است . در برنجهاي گروه آسيايي برنج معمولي يا اوريزا ساتيوا  وجود دارد كه بومي آسياست (تصوير 1-1) . در گروه برنج آفريقايي اوريزا گلابريما  را مي توان نام برد كه بومي آفريقاست (تصوير 2-1)  . حدس زده مي‌شود كه زراعت برنج تقريبا 3000 سال قبل از ميلاد مسيح در كشورهاي هندوستان و چين متداول بوده است . گونه ساتيوا از لحاظ سطح زير كشت، توليد ، و تغذيه اهميت جهاني دارد . ولي زراعت و مصرف برنج گونه گلابريما بسيار كم است. و عمدتا به نقاط پراكنده اي در آفريقا محدود مي شود (1).
سطح زير كشت برنج پس از گندم از ساير غلات بيشتر است . نزديك به 90 درصد سطح زير كشت و توليد برنج به كشورهاي خاور دور اختصاص دارد . بيش از نصف محصول سالانه برنج در جهان نيز در دو كشور هندوستان و چين توليد مي شود . سطح زير كشت و توليد منطقه آن به شرح جدول (1-1) است .
كشورهاي گرمسيري و نيمه گرمسيري برمه ، تايلند ، ويتنام ، لائوس ، اندونزي ، فيليپين ، پاكستان ، هندوستان ، ايالات متحده آمريكا ، ژاپن ، ايتاليا ، مصر ، اسپانيا ، چين ، برزيل ، كوبا ، مكزيك و استراليا از جمله كشورهاي توليد كننده برنج به شمار مي رود . ميزان توليد برنج در تايلند ، برمه ، ويتنام و لائوس بيش از مصرف داخلي است . نزديك به 90 درصد برنج موجود در بازارهاي بين المللي مربوط به اين چهار كشور است . ايالات متحده امريكا ، برزيل ، ايتاليا و مصر از ديگر كشورهاي صادر كننده برنج هستند .(1)
زراعت برنج در شمال ايران  به ويژه در شهر رودسر ، و استان خوزستان تاريخچه طولاني دارد ; بنا به بعضي از روايات كشت اين محصول قرن ها پيش از ميلاد مسيح در زمان هخامنشيان رواج داشته است (1).
سطح زير كشت ، توليد و عملكرد برنج در استانهاي مختلف ايران برابر آمار منتشر شده از طريق وزارت كشاورزي در جدول (2-1) درج شده است. اين جدول نشان مي دهد كه نزديك به 80 درصد محصول برنج ايران در دو استان گيلان و مازندران  توليد مي شود . زراعت برنج در استانهاي فارس ، خوزستان ، اصفهان ، آذربايجان شرقي ، و نيز گرگان و گنبد متداول است . در سطوح كوچكي از مناطق بسيار خشك كشور مثل بلوچستان نيز برنجكاري ديده مي شود (1).
مهمترين مناطق توليد كننده برنج در استان گيلان عبارت انداز : آستارا، بندر انزلي، فومن، زيبا كنار، رضوان شهر،خمام، لشت نشاء، هشت پر طوالش، لولمان، كوچصفهان، صومعه سرا ، آستانه اشرفيه، رودبار، رودسر، رشت ، سياهكل ، لاهيجان و لنگرود .
مهمترين مناطق توليد كننده برنج در استان مازندران عبارت انداز : چالوس ،تنكابن،قائم شهر،نوشهر،ساري،آمل،بابل،نور،محمود آباد،علمده (رويان) گرگان گنبد (3) .
توليد برنج ايران تا اوايل دهه 1340 مي توانست نيازهاي داخلي كشور را تا حدي تامين كند اما در حال حاضر با توجه به افزايش سريع جمعيت و بهبود قدرت خريد مردم محصول داخلي كفاف نيازها را نمي دهند و مقادير قابل توجهي برنج همه ساله به ناچار از خارج وارد كشور مي شود (1).

 
جدول (2-1) سطح زير كشت و ميزان توليد شلتوك در سال 1366 در ايران (1)
رديف    استانها    سطح زير كشت
1000) هكتار)    توليد كل
( تن1000)
1    آذربايجان شرقي    7/7    25
2    آذربايجان غربي    8/0    4/1
3    اصفهان    5/6    9/28
4    ايلام    5/1    7/2
5    چهار محال و بختياري    5/2    7
6    خراسان    6/0    5/1
7    خوزستان    9/36    7/104
8    زنجان    8/4    6/14
9    سيستان و بلوچستان    9/2    4/5
10    فارس    28    1/106
11    كردستان    1/0    1/0
12    كرمان    1/0    3/0
13    كهكيلويه و بويراحمد    8/4    3/13
14    گرگان و گنبد    17    2/53
15    گيلان    3/208    9/645
16    لرستان    4/0    9/0
17    مازندران    1/204    3/792
    كل    527    3/1803

كل سطح زيركشت برنج در كشور ايران از 377 هزار هكتار در سال 1351 به 588 هزار هكتار در سال 72-1371 و به ميزان 56 درصد افزايش يافته است ، در صورتي كه كل توليد برنج در اين مدت به حدود 2/2 برابر رسيده است . در اين مدت ميانگين توليد در واحد سطح از 2679 كيلوگرم در هكتار به 3886 كيلوگرم در هكتار افزايش يافته است، جدول (3-1) (2).
جدول 3-1 سطح زير كشت و توليد برنج در ايران
آمار نامه كشاورزي (51-1372)(2)
سال    سطح زير كشت
( هزار هكتار)    عملكرد
(كيلوگرم در هكتار)    كل توليد
(1000 تن)
1351    377    2670    1008
1356    308    2440    752
1358    318    2900    919
1361-1360    483    3322    1600
1363-1362    429    2830    1215
1367-1366    465    3051    1418
1368-1367    518    3572    1854
1369-1368    524    3779    1981
1370-1369    573    4112    2356
1371-1370    597    3960    2364
1372-1371    588    3876    2280

در سال 1372 سطح زير كشت برنج 588466 هكتار در كل كشور برآورده گرديده است كه از اين مقدار 1/37 درصد مربوط به استان مازندران و 8/34 درصد مربوط به استان گيلان و بقيه سهم ساير استانها بوده است . از 2280768 تن كل توليد شلتوك كشور كه در سال زراعي 72-1371 بر آورد گرديده است ، استانهاي مازندران و گيلان به ترتيب با 8/40 و 1/32 درصد بيشترين مقدار توليد را داشته اند و استانهاي فارس ، گرگان و گنبد به ترتيب مقامهاي سوم و چهارم را دارا مي باشند. بيشترين مقدار عملكرد را استان اصفهان با 6214 كيلوگرم و كمترين را استان لرستان با 1351 كيلوگرم در هكتار داشته اند (2).
واژه برنج
   نام عمومي :Rice نام عملي :Oryaza sativa.l
نام برنج از زبان هندي گرفته شده است كه به آن اريس(Arisi )  مي گويند . در زبان انگليسي به برنج Rice گفته مي شود كه همان نام عمومي برنج است و در زبان فرانسه Riz ، ايتاليا Rizo ، روسي Ris و در زبان آلماني به برنج Rise مي گويند . در استان گيلان به برنج( بج) به خوشه آن ورزه (Vorze) و به شلتوك آن جو مي گويند . كلمه شلتوك از كلمه هندي چلتو (Chalto) گرفته شده است . در زبان انگليسي به شلتوك (دانه برنج همراه با پوست آن) Rice paddy گفته مي شود (3).
كشت برنج در ايران از 2000 سال پيش متداول بوده است . در زمان هخامنشيان ، اشكانيان و ساسانيان نيز در ايران برنج كشت مي شده است . هم اكنون استانهاي گيلان و مازندران از مناطق مهم توليد برنج در كشور هستند . در اين دو استان برنج به عنوان يكي از عمده ترين اقلام منابع محسوب مي شود و در حدود 13 نوع غذاي محلي از آن درست مي شود . در استان گيلان از آرد برنج نوعي نان پخته مي شود كه تحت عنوان برنجي ناميده مي شود. در ايران غذايي كه از برنج درست مي شود (پلو( نام دارد ، كه اين واژه در زمانهاي قديم از جمله عهد صفويه نيز استفاده مي شود (3).
در زبان گيلكي به پلو پلا (Pala ) گفته مي شود ، بسيار محتمل است كه واژه از همين واژه گيلكي پلا گرفته شده است . در استان گيلان به برنج بج(Bajge) يا بنج گفته مي شود و همچنين به مزرعه برنج بيجار (Bijar) به نشاء برنج تم (Tome) و به خزانه برنج تمبيجار (Tomebijar) گفته مي شود . در اين استان به شلتوك برنج جو گفته مي شود و به مقداري از اين شلتوك كه براي تهيه خزانه سال بعد در نظر گرفته مي شود تخم جو(Tochmejoo) گفته مي شود . برنج در استان گيلان مصارف زيادي از جمله تهيه آش برنج ، انواع نان و همچينين غذاهاي محلي ديگر دارد . در برخي از روستاهاي گيلان براي صبحانه نيز از برنج استفاده مي شود . در صنعت از برنج براي تهيه الكل ، تهيه كاغذ و در منابع پارچه بافي استفاده مي گردد همچنين چون دانه برنج حاوي مقدار زيادي نشاسته است لذا از آن براي تهيه نشاسته نيز استفاده مي گردد. كاه برنج كه در استان گيلان و مازندران به آن كلش (Colash) گفته مي شود داراي مصارف زيادي از قبيل مصارف تغذيه دام ، ساخت كندونج (انبار نگهداري برنج) ساخت ديوارها و سقف خانه هاي گلي روستايي و غيره است . در مناطق شمالي كشور ساقه برنج نيز مصارف زيادي از قبيل تهيه حصير ، زنبيل ، كلاه حصيري ، انواع  سبد و نظاير آن را دارد . همچنين در اين استان هر ساله از كاه و كلش برنج براي آماده كردن محل نگهداري كرم ابريشم يا تلمبار (Telambar)استفاده مي گردد . در استانهاي گيلان ساقه برنج كه اشكل (Ashkal) نام دارد سوزانده مي شود و در سطح خزانه به عنوان يك ماده تقويت كننده خاك ريخته مي شود از پوست دانه برنج كه در مناطق شمال كشور آن را سپوس (Sopos) مي نامند براي تقويت مزارع ، باغات و خوراك دام وطيور استفاده مي شود . در صنعت نيز از ساقه برنج براي تهيه كاغذ استفاده مي گردد (3).


فهرست مطالب
فصل اول:    1
مقدمه:    1
منطقه    2
استانها    4
واژه برنج    6
فصل دوم:    9
مشخصات مورفولوژيكي    9
برنج اينديكا    9
برگ    9
ريشه :    10
برگ :    10
ساقه :    11
پنجه زني :    13
ساختمان گل در برنج :    13
فصل سوم:    15
نقش عناصر غذایی:    15
اهمیت مواد معدني    15
اثر متابوليكي عناصر غذايي    15
عناصر غذایی پرمصرف:    19
ازت :    19
فسفر :    20
گوگرد:    21
پتاسيم :    22
كلسيم    24
منيزيم    25
عناصر غذايي كم مصرف    25
كمبود مواد غذايي :    26
علائم كمبود عناصر غذايي:    27
كمبود ازت nitrogen deficiency    27
كمبود فسفر deficiency phosphorus    28
كمبودپتاسيم deficiency potassium    28
كمبودگوگرد sulfur deficiency    28
كمبودسيليس  silicon deficiency    29
كمبودروي  zinc deficiency    29
فصل چهارم:    31
اثرات اقتصادي مصرف كود درشاليزار:    31
بطوركلي عملكردمحصول برنج به سه عامل بستگي دارد.    32
كودهاي مناسب براي شاليزار    33
كودسبز    33
كود دامي    35
كودهاي شيميايي    37
ازت    37
فسفر    39
پتاس    40
فصل پنجم:    42
احتياجات كودي :    42
از كاشت تا ابتداي ساقه زدن    45
فصل ششم:    52
زهكشي    52
نقش زهكشي زيرزميني در مزارع ماندابي    52
حاصلخيزي خاك و پخش كود:    53
حاصلخيزي خاك و فرونشست آب:    53
پخش كود :    54
سرعت فرونشست بهينه (Optimum percolation)    56