موضوع : مقاله در مورد قالب بندی
توضیح : این فایل به صورت ورد و آماده چاپ می باشد
قالب‌بندي :
در ساختمانها و ابنيه بتني قالبها، كه در حقيقت ظروف موقتي با شكل و فرم مورد نظر براي نگهداري ميل‌گردها (آرماتور) و بتن خيس تازه هستند، نقش مهمي به عهده دارند. قالب‌بندي قسمت عمده‌اي از مخارج ساخت و اجراي اسكلت‌هاي بتني و اجزاي بتني ساختمان را به خود اختصاص مي‌دهد. هزينه مصالح، ساخت و اجراي قالبهاي بتني بستگي به شكل قالب و دشواري ساخت آن و نوع مصالح مصرفي دارد. در پاره‌اي از موارد ممكن است قالب‌بندي تا بيش از 75 درصد هزينة يك عضو بتني را به خود اختصاص دهد.
يك قالب، در عين حال كه بايد داراي فرم مورد نظر بوده و از نظر اقتصادي قابل قبول باشد، بايد استحكام و ايمني كافي داشته باشد.
طرح قالبهاي بتن كه براي استحكام كافي براي نگهداري بتن داشته و در اثر فشارهاي وارده مقاوم باشد و در موقع بتن‌ريزي، از فرم اصلي خارج نشده و به اصطلاح شكم ندهد مسئله‌ايست سازه‌اي. اين مسئله، جز در مواردي كه از قالبهاي پيش‌ساخته با مشخصات معين استفاده شود، در رابطه با طرح قالبهاي ديوار، ستون و يا تاوه‌ها كه از صفحات و يا تخته‌هاي چوبي ساخته مي‌شوند. صادق است پس از طرح و محاسبه بارهاي وارده، هر يك از قسمتهاي اصلي قالب را ممكن است به عنوان يك تير تحليل نموده و حداكثر ممان و برش و خمشي كه ممكن است وجود داشته و پيش آيد محاسبه نمود. سپس با محاسبه بارهاي كششي و فشارهاي وارد بر قطعات تقويتي عمودي و تيرهاي نگه‌دارنده خارجي اندازه‌هاي لازم آنها را محاسبه مي‌نمايند.
براي آنكه يك قالب از نظر اقتصادي با صرفه بوده و هزينه‌هاي مصرفي براي ساخت آن به حداقل برسد بايد به نكات زير توجه نمود:
1ـ مخارج تهيه مصالح و ساخت قالب متناسب با نيازهاي مورد مصرف آن باشد.
2ـ مصالح مصرفي براي ساخت قالب با دقت كافي انتخاب و تهيه شود به نحوي كه بين دفعات استفاده از قالب و تداوم فعاليتهاي كارگاه از نظر اقتصادي تعادل برقرار باشد. به عبارت ديگر هرچقدر امكان تعداد دفعات بيشتر استفاده از قالب وجود داشته باشد به همان ميزان در استحكام آن و انتخاب نوع مصالح مرغوب بايد توجه بيشتري مبذول داشت.
3ـ انتخاب روش ساخت و مصالح مناسب و در صورت لزوم پوشش مناسب سطوح داخلي قالب، به نحوي كه امكان دستيابي به نتايج مورد نظر مستقيماً ميسر باشد. ترميم بتن و يا تغيير و اصلاح فرم مورد نظر طرح شده قبلي پس از گرفتن بتن و باز كردن قالبها هم بسيار دشوار و حتي در صورتي كه امكان داشته باشد، به مراتب از پيش‌بينيهاي لازم اوليه گرانتر تمام مي‌شود.
4ـ روش مناسب و وسايل كافي براي حمل، بلند كردن و سوار نمودن قالبها در محل كار انتخاب و پيش‌بيني شده باشد.
5ـ انواع مصالحي كه ممكن است به كار برده شوند، نظير قالبهاي فلزي و يا چوبي بايد مورد توجه و بررسي قرار گيرند و هر كدام كه برحسب مورد مناسب‌تر تشخيص داده شد انتخاب شود. قالبهاي چوبي معمولاً سبك‌تر و لذا امكان ساخت قطعات بزرگتر و استفاده از آنها بيشتر از قالبهاي فلزي نظيرشان است. در عوض قالبهاي فلزي را به دفعات بيشتر از قالبهاي چوبي مي‌توان مصرف نمود.
6ـ طراحي قالب بايد به نحوي انجام شود كه در چهارچوب خواسته‌هاي معماري و سازه‌اي بتوان به تعداد دفعات هر چه بيشتر مصرف كرد و تطبيق و تنظيم آن براي كارهاي بعدي تكراري سهل و راحت باشد. تعادل موارد فوق بايد طوري باشد كه قبل از شروع قالب‌بندي امكان محاسبه مخارج آن مقدور بوده و از نظر اقتصادي به صرفه و توجيه‌پذير باشد.
در زير طرز قالب‌بندي اجزاء مختلف ساختمانهاي بتني شرح داده شده است.
قالب‌بندي ديوارهاي بتني :
الف) روش معمولي :
دو نمونه از قالب‌بندي ديوارهاي بتني به طريق معمولي وجود دارد. قسمت اصلي قالب (سطوحي كه مستقيماً با بتن در تماس است) از صفحات چوبي و يا از تخته‌هاي چوبي ساخته مي‌شود. براي استحكام قالب و جلوگيري از باز شدن آن هنگام بتن‌ريزي و حفظ فاصلة بين دو ديواره قالب بست‌هاي مخصوصي را به كار مي‌برند. براي نصب بستها يا دو عدد چهارتراش، كه به فاصله معيني از هم به صورت افقي قرار مي‌گيرند و يا يك چهارتراش به كار مي‌برند. در حالت اخير بايد براي عبور ميله‌هاي بستها چهارتراش‌ها را در محلهاي لازم سوراخ كرد.
براي جلوگيري از فشار بتن روي مجموعه قالب در هنگام بتن‌ريزي، و همچنين پايداري قالب، تيرهاي چوبي كه به آنها دستك گفته مي‌شود و يك سر آن بر روي زمين محكم شده و سر ديگر آن را به قالب محكم كرده‌اند، به كار مي‌برند. پاره‌اي از انواع مختلف بستها وجود دارند. بستها ممكن است همراه با صفحه فلزي نيرو پخش‌كن، نظير واشر باشند به طوري كه بتوان فاصلة دو ديواره قالب را تا موقع بتن‌ريزي به اندازه لازم حفظ كرد. به طور كلي بستها ممكن است شامل يك ميله ساده‌اي كه دو سر آن و يا گاهي فقط يك سر آن، پيچ شده است باشد كه در اين صورت يا ميله را پس از بتن‌ريزي در بتن گذاشته و پس از باز كردن قالب قسمتهاي اضافي كه بيرون مانده است را قطع مي‌كنند و يا پس از گرفتن بتن و قبل از سخت شدن آن را بيرون مي‌كشند و يا به صورت دو پوسته‌اي است كه امكان جدا كردن ميله از داخل پوسته وجود دارد.
در قالب‌بندي گوشه‌ها و پايه‌ها بايد دقت كافي مبذول داشت و با پشت‌بندهاي اضافي آنها را تقويت كرد.
ب) روش بالارو :
از جمله محسنات اين روش قالب‌بندي كه براي ديوارهاي نسبتاً بلند استفاده مي‌شود تعداد دفعات بيشتر استفاده از قالب و سرعت عمل بيشتر آن است. در اولين دفعه استفاده از قالب دو ديواره قالب با تكيه به پاخور بتني (رامكا) به صورت معكوس قرار مي‌گيرد. پس از ريختن بتن و سخت شدن آن، قسمتهاي داخلي قالب را تا حد نهايي بتن ريخته شده بالا مي‌برند و پس از محكم كردن آن قسمت دوم ديوار را بتن ريزي مي‌كنند. پس از سخت شدن بتن، قالب را باز كرده و نظير دفعه اول عمل مي‌كنند. عمل قالب‌بندي و بتن‌ريزي را به همين ترتيب تا انتهاي كار و اتمام بتن‌ريزي ديوار ادامه مي‌دهند.
ج) روش لغزنده :
در اين روش قالب را به صورت پيوسته و پس از هر مرتبه بتن‌ريزي به كمك جكهاي هيدروليكي و در حالي كه دو جداره قالب به بتن ريخته شده قبلي چسبيده است به سمت بالا مي‌كشند. اين روش براي ساختن سازه‌هايي نظير منابع آب، هسته مركزي ساختمانهاي چند طبقه و يا سيلوها روش مناسبي است.
فهرست مطالبقالببندي
قالب‌بندي ديوارهاي بتني
نكات عمومي در ساختن قالبها
قالب چیست؟
قالبندي بوسیله آجر
قالب بندی بتن معماری
قالب بندی سازه های بتنی
انواع مصالح قالب
بارهای وارد به قالب
منابع