به دلیل رشد فزاینده شهرنشینی در دهه های اخیر در ایران، الگوی تولید مسکن نیز مانند کشورهای دیگر به تدریج تغییر یافته و لزوم ایجاد تعداد زیادی مسکن، توجه و حساسیت لازم در جهت طراحی مطلوب را کاهش داده است. طراحی مجموعه های مسکونی امروزی در ایران به دلیل عدم توجه به نیازهای مختلف انسانی و در نظر نگرفتن پیامدهای روانشناختی آن، زندگی فردی و اجتماعی ساکنین را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است. از جمله نیازهای فراموش شده انسانها در این طراحی ها، نیاز به خلوت و تعامل اجتماعی می باشد. امروزه انسانها به دلایل مختلف ملزم به زندگی به صورت جمعی و در مجموعه های چندین خانواری هستند، اما نه تنها از مزایای زندگی جمعی برخوردار نیستند بلکه این امر را عاملی برای مزاحمت و خدشه دار شدن حس خلوت، حریم خصوصی وزندگی فردی خود می دانند. این موضوع باعث بروز مشکلات و نابسامانی هایی در زندگی ساکنین شده و در نتیجه روز به روز انسانها را از هم دورتر و تنهاتر می سازد. در واقع بایستی بتوان تعادلی میان خلوت و تعامل اجتماعی انسانها ایجاد کرد که این امر به وسیله مفاهیم کالبدی و همچنین مفاهیم فرهنگی اجتماعی که زمینه های روانی را ایجاد می کنند، میسر است. با توجه به اینکه در فرهنگ ایرانیان از دیرباز همسایگی و هم محله ای بودن رابطه ای بسیار صمیمی تلقی می شده و همسایگان خانواده ای بزرگ را تشکیل می دادند، پس اگر امروز در شهرهای ایران همسایه ها با هم بیگانه شده اند و فضای محله های مسکونی سرد و خشک است، به این دلیل است که در طراحی مجموعه ها و محله های مسکونی، صمیمیت و زندگی اجتماعی جایگاهی ندارد. بنابراین با توجه بهاهمیت وجود روابط و تعاملات اجتماعی بین انسان ها در دنیای امروزی و نظر به پیشینه فرهنگی ایرانیان در زمینه روابط همسایگی و با توجه به خلأ علمی پژوهشی در مورد الگوهای متفاوت مجتمع های مسکونی در کشور، پژوهش حاضر بر آن است که به راهکارها و ایده هایی که می توانند در برنامه ریزی، طراحی و ساخت مجتمع های مسکونی و در جهت بهبود روابط همسایگی مد نظر قرار گیرند، بپردازد. بدین منظور در این رساله پس از بیان نمودن مباحث مختلف در حوزه رفتارها و روابط اجتماعی انسان ها به ابعاد و معیارهای طراحی مجتمع های مسکونی جهت افزایش تعاملات اجتماعی ساکنین پرداخته می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که عوامل مختلفی از جمله همگنی اجتماعی ساکنین مجتمع ها و به کارگیری الگوهای موثر طراحی جهت ایجاد شرایط امن، جذاب و راحت برای حضور تمامی اعضای خانواده ها در فضاهای عمومی مختلف مجتمع، اعم از فضاهای باز یا بسته طراحی شده، تأثیر بسزایی در افزایش روابط و تعاملات اجتماعی همسایگان دارد که با بکارگیری این اصول در طراحی مجموعه های مسکونی آینده بتوان در حد امکان از آسیب های اجتماعی مربوطه جلوگیری کرد و مجتمع های مسکونی با کیفیت مطلوب به شهروندان ارائه شود که ساکنین علاوه بر احساس آرامش و رضایت از خانه خصوصی خود، زندگی اجتماعی موفقی را نیز در کنار همسایگانشان داشته باشند.
برچسب ها:
طراحی مجتمع مسکونی تعاملات اجتماعی