بررسي جرم پولشويي در اسناد بين المللي و حقوق ايران
چکيده:
پولشويي پديده‌اي است که به عنوان جرمي سازمان يافته و فراملي در دهه‌هاي اخير در اسناد و برنامه‌‌هاي بين‌المللي به دنيا معرفي شده است. اين جرم يک جرم ثانويه است که به دنبال جرايم مقدمي که منافع مالي و مادي توليد مي‌کنند، ارتکاب مي‌يابد و به معناي مخفي کردن آگاهانه ماهيت و منشا نامشروع اموال حاصل از ارتکاب اين جرايم است به نحوي که اين اموال ظاهري قانوني به خود گرفته وپاک و مشروع جلوه داده شوند.
تفکر جرم‌انگاري اين پديده به دنبال گسترش جرايم سازمان يافته در دنيا مطرح شد و هدف اين بود که با کوتاه کردن دست جنايتکاران از عوايد مجرمانه‌شان، انگيزه ارتکاب جرم در آنها از بين برود و به اين ترتيب با مبارزه با پولشويي به مبارزه با جرايم سازمان يافته پرداخت. علاوه بر آن ميزان بالاي پولشويي در جهان، خصوصيات سازمان يافتگي و فراملي بودن و بدون بزه ديده بودن اين جرم، خسارات و زيانهاي اقتصادي، اجتماعي و سياسي آن و ارتباط تنگاتنگ آن با جرايم ديگر ضرورت جرم‌انگاري اين پديده را در دنيا و همچنين ايران بيشتر کرده است و به همين جهت نيز در ايران لايحه‌اي در خصوص مبارزه با پولشويي به تصويب رسيد که هنوز مراحل نهايي قانون گذاري را طي نکرده است.
اسناد بين المللي و منطقه‌اي متعددي در خصوص پولشويي به تصويب رسيده است که برخي از مهمترين آنها عبارتند از کنوانسيون وين 1988، کنوانسيون شوراي اروپا 1990 ، دستورالعمل اروپايي 1991، توصيه‌هاي چهل‌گانه «فاتف» در سال 1990 و اصلاحيه‌هاي آنها در سال 1996 و 2000، کنوانسيون پالرمو در سال 2000 و کنوانسيون مبارزه با فساد مالي سال 2003. اين اسناد راهکارهاي مختلفي را براي مبارزه با پولشويي ارائه داده‌اند که به 4 قسمت راهکارهاي تقنيني، راهکارهاي اجرايي و اداري، راهکارهاي پيشگيرانه و راهکارهاي قضايي قابل تقسيم هستند.
هدف از اين راهکارها اين است که تا جايي که ممکن است عرصه بر پولشويان تنگ شود و هزينه عمليات پولشويي براي آنها بالا رود تا ارتکاب جرم براي آنها بي‌فايده شده و در نتيجه آنها را از ارتکاب جرم باز دارد.
فهرست مطالب:
مقدمه............................................................................... 1
بخش اول:بررسي حقوقي وجرم شناختي پولشويي..... 4
فصل اول :بررسي حقوقي پولشويي................................... 5
مبحث اول: مفهوم و تعريف.............................................. 5
مبحث : دوم : تاريخچه ........................ 9
مبحث سوم : عناصر تشكيل دهنده جرم ........... 14
گفتار اول : عنصر قانوني ................... 14
گفتار دوم : عنصر مادي............................................... 15
بند اول : شرايط مقدماتي............................................ 15
1. ضرورت وجود جرم قبلي................. 15
2. خصوصيات مال حاصل از ارتكاب جرم ....... 20
3. خصوصيات مرتكب جرم.......................................... 22
بند دوم: عمل مرتكب ....................... 25
بند سوم: شيوه ها و وسايل ارتكاب جرم ......... 27
1. شيوه هاي مشتمل بر استفاده از بانكها.... 29
1-1 تصفيه پول.......................... 29
2-1 افتتاح حساب با هويت مجعول........... 30
3-1 معاملات كلان از طريق نزديكان.......... 30
4-1 وام هاي صوري و دروغين................ 30
5-1 اسمور فينگ ........................ 31
6-1 استفاده از بانكهاي كارگزار......... 31
7-1 نقل و انتقال الكتريكي و استفاده از كارتهاي هوشمند 32
8-1 بهشتهاي مالياتي.................. 34
.2 شيوه هاي مربوط به استفاده از مؤسسات مالي غير بانكي 35
1-2 حواله .............................. 35
2-2 استفاده از بازار بورس و خريد و فروش سهام و اوراق بهادار 36
فهرست مطالب
عنوان ................................ صفحه
3-2 استفاده از مؤسسات بيمه ........... 37
.3 شيوه ها و طرق پولشويي بدون استفاده از مؤسسات مالي 38
1-3 قاچاق پول................................................... 38
2-3 استفاده از كازينوها................ 39
3-3 استفاده از مؤسسات غير انتفاعي و خيريه.... 40
4-3 استفاده از بازا هنر و عتيقه جات و جواهرات 40
5-3 استفاده از متخصصان حرفه اي ........... 41
بند چهارم : مراحل پولشويي................. 43
1. مرحله جايگزيني.................................................... 43
2. مرحله لايه گذاري................................................... 44
3. مرحله ادغام........................................................... 46
بند پنجم : نتيجه مجرمانه.................. 47
بند ششم :مشاركت و معاونت در پولشويي........ 48
گفتار سوم :عنصر معنوي جرم................. 50
فصل دوم : بررسي جرم شناختي پولشويي......... 53
بحث اول : هدف و ضرورت جرم انگاري........... 53
مبحث دوم : ويژگي هاي رايج جرم پولشويي................. 58
گفتار اول: فراملي بودن ................... 58
گفتار دوم : سازمان يافتگي ................. 60
گفتار سوم: بدون قرباني بودن............... 63
مبحث سوم : ميزان پولشويي.................. 65
مبحث چهارم :اهداف و علل پولشويي............ 67
مبحث پنجم :آثار و زيانهاي پولشويي.......... 69
گفتار اول :آثار و زيانهاي اقتصادي ......... 70
گفتار دوم : آثار و زيانهاي سياسي و اجتماعي.. 74
مبحث ششم :رابطه پولشويي و جرايم مربوط به موادمخدر 77
فهرست مطالب
عنوان ................................ صفحه
مبحث هفتم : ارتباط پولشويي و تروريسم.................. 80
بخش دوم: مبارزه با پولشويي................ 89
فصل اول :اقدامات انجام گرفته در سطح بين المللي 91
مبحث اول: اسناد و توافق نامه هاي جهاني و منطقه اي 91
گفتار اول : كنوانسيون سازمان ملل متحد براي مبارزه با قاچاق مواد مخدر و داروهاي روانگردان مصوب 1988............... 91
گفتار دوم : اعلاميه كميته بال .............. 94
گفتار سوم:كنوانسيون شوراي اروپا .......... 95
گفتار چهارم : دستور العمل اروپايي در زمينه پولشويي 97
گفتار پنجم : كنواسيون سازمان ملل عليه جرايم سازمان يافته فراملي 100
گفتار ششم :كنوانسيون سازمان ملل عليه فساد مالي 104
مبحث دوم : نهادها و سازمانهاي مبارزه با پوشويي 107
گفتار اول :نيروي ويژه اقدام مالي براي مبارزه با پولشويي (فاتف 107
گفتار دوم : گروه اگمونت .................. 110
فصل دوم : راهكارهاي ارائه شده براي مبارزه با پولشويي 114
مبحث اول: راهكارهاي تقنيني .............. 114
گفتار اول: جرم انگاري پولشويي در قوانين داخلي 114
گفتار دوم :پيش بيني كيفرهاي متناسب با جرم . 119
گفتار سوم :شناسايي مسئوليت كيفري براي اشخاص حقوقي 123
مبحث دوم: راهكارهاي اجرايي و اداري........ 128
گفتار اول: مسئوليتها و تكاليف مؤسسات مالي. 128
بند اول :رعايت اصل شناخت مشتري ........... 128
بند دوم : حفظ سوابق مالي ................. 131
بند سوم : گزارش موارد مشكوك .............. 134
بند چهارم :تعديل اصل رازداري حرفه اي ...... 138
فهرست مطالب
عنوان ................................ صفحه
بند پنجم :عدم اطلاع به مشتري در خصوص گزارش موارد مشكوك 140
بند ششم : آموزش كاركنان وكارمندان ........ 142
گفتار دوم :مسؤليتها و تكاليف مؤسسات غير مالي و اشخاص حرفه اي 144
گفتار سوم :مسؤليتها و تكاليف نظارتي ...... 146
بند اول : ايجاد واحدهاي اطلاعاتي مالي (FIU) .. 146
بند دوم :كنترل نقل و انتقال پول ........... 150
بند سوم :نظارت بر بانكها و مؤسسات مالي .... 152
بند چهارم : تجويز روش حمل و تحويل تحت كنترل . 153
مبحث سوم : راهكارها و اقدامات پيشگيرانه ... 155
گفتار اول : مفهوم پيشگيري از جرم .......... 155
گفتار دوم: پيشگيري از پولشويي............ 157
مبحث چهارم :راهكارهاي قضايي ............. 161
گفتار اول:تسهيل كشف و اثبات جرم .......... 161
بند اول : پذيرش اماره مجرميت ............. 161
بند دوم ‚ استفاده از مخبرين و فنون ويژه تحقيق 164
گفتار دوم : مصادره و ضبط اموال ............ 166
گفتار سوم : همكاري قضايي بين المللي ....... 169
بند اول : نيابت قضايي .................... 170
بند دوم: احاله رسيدگي كيفري .............. 173
بند سوم :انتقال محكومين ................. 174
بند چهارم :استرداد متهمين و محكومين ...... 176
نتيجه گيري و پيشنهادات .................. 181
فهرست منابع و مآخذ...................... 185
پيوست
برچسب ها:
بررسي جرم پولشويي در اسناد بين المللي و حقوق ايران