در طول تاريخ مسافران براي استراحت و غذا به مكان‌ها و استراحتگاههاي عمومي پناه برده‌اند. روم باستان هنگامي كه به اوج قدرت خود رسيده بود تعداد زيادي مسافرخانه در مسير راه‌هاي عمومي و پناهگاه‌ها يا استراحتگاه‌ها ايجاد كرده بود. اين ها بيشتر براي مقامات دولتي و شخصيت‌هاي كشوري اهميت داشتند. در آسيا،استراحتگاههاي كوچك در مسير كاروان‌ها ايجاد شده بود. زوار كه به محل‌هاي زيارتي مي رفتند ، مي‌توانستند در اين مكان‌ها استراحت كنند و غذاي مورد نياز را به دست آورند. واژه مهمان‌داري يك واژه قرون وسطايي است و مقصود از آن استراحت گاه يا اقامتگاه مسافران است. نكته قابل توجه اين است كه هنوز هم در اروپا مهمانخانه‌هايي وجود دارد كه پذيراي مسافران خسته است و به آنها غذا و نوشابه مي‌دهد.
مهمان پذيرهايي كه جنبه بازرگاني داشتند در سده پانزدهم در اروپا به وجود آمدند. نخستين اين نوع مهمان پذيرها با نام «تختخواب و صبحانه» به وجود آمد كه افراد در خانه‌هاي شخصي به قيمت‌هاي اندك از مسافران پذيرايي مي‌كردند. در همين زمان كساني كه مالك قطعه‌هاي بزرگي از زمين بودند، كلبه‌هاي كوچكي بر روي زمين‌هاي خود (به نام خود) مي‌ساختند و از افراد پذيرايي مي كردند.
در سده شانزدهم جاده‌سازي و مسافرت دريايي موجب افزايش مسافران گرديد و در نتيجه بر تعداد مسافرخانه‌ها و كلبه‌هايي كه به گونه‌اي از مهماناني پذيرايي مي‌كردند افزوده شد. در آخرين سالهاي سده هفده و نخستين سالهاي سده هجده تشكيلاتي براي پذيرايي مهمانان به وجود آمد كه نمونه‌هاي نخستين از مهمانخانه‌هاي امروز است. در سال 1774 نخستين ميهمانخانه (هتل)در لندن گشايش يافت؛ پس از آن در 1794 «سيتي هتل» در نيويورك گشايش يافت.
در ايالت متحده امريكا نخستين مهمانخانه (هتل) با تجهيزات و تسهيلات امروزي در سال 1892 در بستن ماساچوست ساخته شد كه نام آن «ترمانت هاس» بود. اين مهمانخانه داراي تعداد راهرو، اتاق خواب، اتاق پذيرايي، اتاق رخت كن و حمام بود. در پاريس، هتل ريتز، در لندن، ساوي و در سنگاپور رافلز نمونه‌هايي پذيرايي، نوآوري‌هايي مشاهده شد. يك آمريكايي مشهور به نام «اي. ام. استاتر» از جمله نخستين كساني بود كه توانست با ساخت اتاق‌هاي بزرگ، كه داراي حمام‌هاي خصوصي، شير آب، برق، تلفن، راديو و سيستم ذخيره جا بود ارائه كند. نوآوري‌هاي ديگر در صنعت مهمان پذيري و مهمانخانه عبارت بودند از دستگاه حرارت مركزي، تهويه هوا،آسانسور، روشنايي و سيستم فاضلاب كه در آمريكا ارائه شدند. مهمانخانه‌هاي سراسر دنيا به سرعت اين نوآوري را پذيرفتند.
از هتل و هتلداري در ايران از زمان دور اطلاعي در دست نيست. در تاريخ معماري ايران، نام هتل همواره با فعاليت‌هاي تجاري و در پاره‌اي موارد با سفرهاي زيارتي همراه بوده است. تنها اطلاعات موجود كاروانسراها و چاپارخانه‌هاي عهد هخامنشيان محدود مي‌شود و پس از آن با كاروانسراهاي ايران در عهد صفويه و ايجاد آب انبارها براي رفاه مسافران برخورد مي شود كه تقريباً در تمام ايران در طول مسير شاهراه‌هاي آسيايي خاور دور به وجود آمده‌اند و هنوز در گوشه و كنار بقاياي آنها ديده مي‌شود.
كاروانسراها ارزش ويژه‌اي در تاريخ معماري ايران كسب كرده‌اند چرا كه با توجه به اشكال و فرم عملكرد بسيار حساب شده آنها، همواره منزلگاه بين راه و يا داخل شهر بازرگانان و زائران بوده و كليه فعاليت‌هاي مربوط به هر دوره خاص از تمدن بشري از جمله انبار كالا، محل نگهداري دام، محل زندگي و استراحت، محل گرد هم آيي و .. را برعهده داشته‌اند. اين پديده از نقطه نظر اقتصادي در داد و ستد و حمل و نقل مال‌التجاره‌هاي روستاهاي مملكت به شهرها و از آنجا به كشورهاي خارج، وظيفه مهمي را برعهده داشته است و از نقطه نظر اجتماعي، راحتي و آسايش مردم را در سفرهاي طولاني و دراز مهيا مي‌نموده است و از ديد سياسي بهترين پست امدادي جهت آذوقه و نيروهاي تازه نفس و استراحت قشون در كشمكش‌هاي كوچك و احياي جنگ‌هاي بزرگ بوده است. قسمت دوم
تاريخچه هتل در ايران معاصر
در سال 1306 خورشيدي توسط يك مهاجر روسي به نام خاچيك ماديكيانس كافه‌اي بنام نادري در خيابان نادري تهران داير شد و اين شخص براي اولين بار در تهران بكار شيرين‌پزي پرداخت و چندي بعد در جوار كافه نادري، هتلي به همان نـام تأسيس كرد.
براي نخستين‌بار در تهران در رستوران اين هتل بود كه غذاهاي فرهنگي نظير بيفتك و بيف استروگانف و غيره به ايرانيان معرفي شد. همچنين كافه گلاسه، بستني فرنگي، انواع قهوه‌هاي ترك و فرانسه و انواع نانهاي قالبي براي اولين بار به وسيلة مؤسس اين هتل در اختيار علاقه‌مندان گذاشته شد.
در جوار تأسيس هتل، رستورانهاي متعددي نيز در تهران، رشت، بندر انزلي، بابلسر و ديگر شهرهاي ايران به وسيله ايرانيان و خارجيان دائر گرديد و تعداد آنها در هنگام جنگ جهاني دوم و ورود افسران و سربازان متفقين افزايش قابل توجهي يافت. با خاتمه جنگ و خروج افسران و سربازان خارجي بسياري از اين رستورانها تعطيل شد. از كافه‌هاي مشهور تهران آن زمان كافه‌هاي كانتينانتال و لقانطه بود. كافه كانتينانتال در خيابان اسلامبول قرار داشت و كافه لقانطه در ميدان بهارستان در عمارت نظاميه داير شده بود. اين عمارت از بناهاي باشكوه دوره ناصر‌الدين شاه قاجار بود. عمارت نظاميه داراي تالار بزرگ و بسيار زيبايي بود كه در هر چهار طرف آن پرده‌هاي نقاشي به چشم مي‌خورد. در اين تابلوها مناظر جالبي از سلام محمدشاه قاجار ديده مي‌شد و چهره رجال سرشناس آن زمان در اين تابلو تصوير شده بود.
در قديمي ترين واحدهاي اقامتي و پذيرائي تهران كه امروز فقط نامي از آن باقي مانده است مي‌توان مهمانخانه مدرن گراند هتل را نام برد. گراند هتل از مجلل‌ترين و معروفترين هتل‌هاي نيم قرن پيش تهران بود. اين هتل در خيابان لاله‌زار كمي بالاتر از كوچه ملي قرار داشت و در سالهاي پيش هر وقت ميهمان سرشناسي از خارج به تهران مي‌رسيد تنها محلي كه براي اقامت او در نظر گرفته مي‌شد گراند هتل بود. گراند هتل سالن بزرگي نيز داشت كه هنرمندان آن روز ايران در آن به اجراي برنامه مي‌پرداختند و به تدريج كه هتل‌هاي ديگر در تهران ساخته شد اين هتل از رونق افتاد. كافه و رستورانهاي آن روز در حقيقت محل تجمع اعيان و اشراف آن زمان بود و رفتن به كافه و رستوران خود يك نوع تشخص محسوب مي‌گرديد
اما امروزه، پذيرايي از مهمان (كه گاهي آن را تهيه اقامتگاه يا صنعت هتلداري) مي‌نامند و صنعت تأمين غذا و نوشابه (كه گاهي آن را صنعت پذيرايي) مي‌نامند، شامل مجموعه‌اي از تشكيلات و تسهيلات مي‌شود كه يكي از بخش‌هاي بسيار پوياي صنعت جهانگردي و مسافرت جهاني را تشكيل مي‌دهد. مسافر به هر كجا برود نياز به محلي براي خواب، استراحت و غذا دارد. پذيرايي شامل مجموعه‌اي از تشكيلات خوابگاهي مي‌شود كه امكان دارد به صورت استراحتگاههاي بسيار مجلل يا حتي تنها محدود به يك تخت خواب معمولي و صبحانه كامل شود. ميزان تسهيلات و تشكيلات مهمان پذيرها بازتابي از نيازها و سليقه‌هاي مختلف مسافران و پويايي‌هاي اين بازار است. در سراسر دنيا، رشد صنعت جهانگردي، در سطح داخلي و خارجي، تعداد اتاق خواب با سرعتي افزون افزايش يافته است. همچنين با رونق گرفتن صنعت جهانگردي، صنعت تهيه غذا و تأمين نوشابه نيز گسترش يافته است. قسمت سوم
برچسب ها:
هتل و استانداردهای طراحی و ساخت آن هتل استاندارد هتل طراحی و ساخت هتل استانداردهای طراحی و ساخت هتل انواع هتل