شبكه راههاي آسفالته كشور به سرعت در حال گسترش است و توسعه سريع شبكه راههاي آسفالته بالطبع وظيفه نگهداري راهها را سنگين‌تر مي‌نمايد. پرواضح است كه نگهداري راهها صرفاً با انجام لكه‌گيري و مرمت‌هاي موضعي محدود نمي‌شود و شايد يكي از مهمترين وظايف در سيستم نگهداري راههاي آسفالته، انجام روكش آسفالت در زمان مناسب و به موقع مي‌باشد. اپتيم اين زمان موقعي است كه هنوز صدمات و نواقص زيادي به آسفالت راه وارد نشده است.
انجام روكشهاي آسفالت در زمان مناسب باعث مي‌شود با كمترين هزينه راه را براي يك مدت طولاني ديگر قابل استفاده نمود بالعكس عدم انجام روكش راههاي آسفالته به موقع خود هزينه روكش را گاهي تا 100% افزايش مي‌دهد. از اين مختصر چنين نتيجه مي‌شود كه چنانچه روكش آسفالته به موقع انجام شود ميليونها تومان صرفه‌جوئي مي‌گردد و رضايت مردم نيز جلب مي‌شود و بالعكس چنانچه روكش آسفالت به موقع انجام نشود ميليونها تومان به بيت‌المال زيان وارد مي‌شود و مردم نيز هميشه از عملكرد راههاي آسفالته رضايت نخواهند داشت.
بسياري از مردم كه از راهها استفاده مي‌كنند در مواقع اطلاعات مختصري از چگونگي ساختمان راه دارند براي اين دسته مردم راه خوب اين مفهوم را دارد كه صاف و فاقد ناهمواري و دست‌انداز باشد اين مفهوم اصطلاحاً عملكرد يا Serviceability ناميده مي‌شو. بر همين منوال مهندسين AASHO روشي را ابداع كرده‌اند كه به كمك آن سطح راهها از نظر عملكرد، درجه‌بندي مي‌شود كه روش مزبور را مفهوم عملكرد راه يا Present Servceability Concept ناميده‌اند بر طبق اين روش مفهوم عملكرد راه، به استنباطي كه شخصي از صافي سطح راه ضمن عبور از قطعه‌اي مشخص با ترافيك معمولي پيدا مي‌نمايد اطلاق مي نمايند.
اين روش درجه‌بندي عملكرد راه از نظر مرغوبيت PSR يا Present Serviceability Rating مي‌نامند اين طريقه عبارتست از نظر و عقيده عده‌اي از متخصصان درجه‌بندي مرغوبيت راه، كه طولي مشخص از راه را طي مي‌نمايند و نظرات خود را در مورد ناهمواري و صافي سطح راه يادداشت مي‌كنند.
روش PSR اخيراً بسط داده شده است به نحوي كه به كمك دستگاه‌هاي مكانيكي عملكرد راه اندازه‌گيري مي‌پشود ضمناً با استفاده از نتايج آزمايش ناهمواري Roughness و اطلاعات حاصله يكنوع رابطه رياضي بسط داده شده است كه آن رابطه نيز PSI و يا Peresent Serviceability Index ناميده مي‌شود كه مفهوم اخيرمان PSR 2است كه به طريقه مكانيكي تعين مي‌شود و انديس عملكرد راه ناميده مي‌شود.
در روش انستيتو آسفالت كه توسط كينگهم ارائه شده است، ابتدا ضخامت كل روسازي بر اساس ميزان آمد و شد وسائل نقليه و مقاومت خاك بستر بدون آنكه سيستم روسازي موجود درنظر گرفته شود، تعيين شده و سپس با استفاده از رابطه زير، ضخامت روكش آسفالتي بدست مي‌آيد.
در اين رابطه، T ضخامت روكش بتن آسفالتي، TA ضخامت روسازي بتن آسفالتي جديد، Ti, αi به ترتيب ضخامت و ضريب تبديل لايه iام روسازي موجود و n تعداد لايه‌هاي روسازي موجود است. طبق تعريف ضريب تبديل (α) مصالح يك لايه روسازي عبارتند از مقدار ضخامت بتن آسفالتي نو كه از نظر طرح روكش معادل ضخامت يك سانتيمتر مصالح مورد نظر است. ضريب تبديل يك مصالح تابعي از جنس و ميزان فرسودگي آن مصالح است و مقدار آن بين صفر و يك متغير مي‌باشد. در جدول زير، مقادير ضريب تبديل مصالح لايه‌هاي مختلف روسازي داده شده است. مقادير ضريب تبديل مصالح لايه‌هاي مختلف روسازي داده شده است. مقادير ضريب تبديل نشان داده شده در اين جدول توسط انستيتو آسفالت پيشنهاد شده كه مبناي تجربي داشته و بر اساس نتايج آزمايشات كارگاهي استوار است.
در اين روش ضخامت روكش آسفالتي بر اساس ميزان آمد و شد پيش‌بيني شده و قدرت باربري سيستم روسازي موجود تعيين مي‌شود. براي تعيين قدرت باربري روسازي از آزمايش تعيين افت و خيز روسازي تحت يك محور با وزن مشخص استفاده مي‌شود، زيرا هر اندازه افت و خيز روسازي تحت اثر بار معين بيشتر باشد، قدرت باربري روسازي كمتر است.
براي اندازه‌گيري افت و خيز روسازي معمولاً از وسيله‌اي به نام تير بنكلمن استفاده شده و مقدار افت و خير تحت اثر يك محور ساده به وزن 2/8 تن با چرخ‌هاي زوج اندازه‌گيري مي‌شود. اندازه‌گيري افت و خيز روسازي ممكن است تحت اثر هر نوع محور ديگري و با هر وزني (مثلاً محور ساده 13 تني) نيز انجام شود، ليكن در هر مورد بايد وزن و نوع محور بكار رفته براي اندازه‌گيري افت و خيز به همراه نتايج آزمايش گزارش شود.
از مقايسه افت و خيز اندازه‌گيريشده با افت و خيز مجاز روسازي براي شرايط موردنظر، اختلاف قدرت باربري روسازي موجود با روسازي كه براي شرايط محل و آمد و شد پيش‌بيني شده لازم است، مي‌توان ضخامت روكش آسفالتي را تعيين كرد. ضخامت روكش بايد به اندازه‌اي باشد كه ميزان افت و خيز روسازي موجود به علاوه روكش آن از مقدار افت و خيز مجاز بيشتر نشود.
برچسب ها:
پاورپوینت روشهای متداول طرح روكش بررسی انواع روشهای متداول طرح روكش طرح روكش روش های ارزيابی راه آسفالته راه آسفالته