زمین‌شناسی مهندسی : Engineering Geology علم زمین‌شناسی مهندسی، شناخت ویژگی‌های فنی زمین و کاربرد آن در پروژه‌های مهندسی می‌باشد. این علم با به‌کار گیری اصول زمین‌شناسی مانند مطالعه ترکیب کانی‌شناسی، بافت و وضعیت هوازدگی سنگ وخاک، شناخت تاریخچه زمین‌شناسی محیط تشکیل آنها و با درک فرآیندها و ساختارهای تکتونیکی و شناخت خطرات زمین‌شناسی به‌همراه اندازه‌گیری خصوصیات فیزیکی و مکانیکی خاک و سنگ و تجزیه و تحلیل آنها بخشی از نیاز طراحان را برطرف می‌نماید.
در بسیاری از پروژه‌های مهندسی که به ساختار زمین در آن محل مربوط می‌شود مثلاً برای ساخت سازه‌های عظیم (سدها، پل‌های با دهانه زیاد، نیروگاهها، سازه‌های صنعتی)، معادن، حفاری چاه‌های عمیق (نفت، گاز و ژئوترمال)، نیاز به درک و در نظر گرفتن ساختارهای زمین‌شناسی با آگاهی از جنبه‌های مهندسی موضوع می‌باشد. برای دستیابی به این اهداف، زمین‌شناس مهندس با بهره‌گیری از علم زمین‌شناسی, هیدرولوژی, مکانیک خاک، مکانیک سنگ، ژئو مکانیک و کاوش‌های زیر سطحی (شامل گمانه‌زنی و آزمایشهای ژئوتکنیک و ژئوفیزیک و اخذ داده‌ها) به‌همراه ارزیابی آنها نیاز مهندسین را مرتغع می‌نماید.
با توجه به احساس نیاز به متخصصان این رشته بعد از انقلاب اسلامی در سال 1361این رشته برای اولین بار در دانشگاه تربیت مدرس در مقطع کارشناسی‌ارشد راه اندازی شد. بعد از موفق و مفید بودن فارغ التحصیلان این رشته در سیستم آموزش عالی و شرکت‌های مهندسی در سال 1372 اقدام به راه‌اندازی دوره دکتری در دانشگاه تربیت مدرس گردید. حاصل تلاش دانشگاه و گروه زمین‌شناسی تا کنون مشارکت در اجرای تعداد قابل ملاحظه‌ای از پروژه های تحقیقاتی و عمرانی و فارغ‌التحصیل نمودن بیش از 150 نفر در مقطع کارشناسی‌ارشد و بیست نفر در مقطع دکتری بوده است. این گروه از حضور چهار نفر هیأت علمی تمام وقت بهره می‌برد. گروه زمین‌شناسی مهندسی از امکانات آزمایشگاهی مناسبی شامل آزمایشگاه مکانیک خاک و مکانیک سنگ در قالب آزمایشگاه زمین‌شناسی مهندسی بهرمند می‌باشد.
زمین شناسی مهندسی یک فیلد مطالعاتی بین رشته های زمین شناسی و عمران(ژئوتکنیک)است که به مطالعه ساختار و جنس زمین در محل انجام پروژه های مهندسی از جمله ساخت سازه های عظیم(پل های با دهانه زیاد/سازه های صنعتی/نیروگاهها/سد های مختلف/جاده ها/تونل های مختلف و سایر پروژه های عمرانی) می پردازد که این امر نیاز به آگاهی و درک کامل ساختارهای زمین شناسی از جنبه مهندسی موضوع می باشد برای دستیابی به اهداف فوق مهندس زمین شناس از علم زمین شناسی/ مکانیک خاک / هیدرولوژی / مکانیکاستعداد روانگرائی خاک در زمین لرزه ها:
روانگرائی بیشتر در رسوبات خاکهای سست،اشباع،غیر چسبنده و کم عمق هنگامیکه زمین تحت حرکت شدید قرار می گیرد مشاهده می شود.خاکهای غیر اشباع در معرض روانگرائی قرار نمی گیرند زیرا تراکم حجم باعث بوجود آمدن فشار حفره ای نمی شود.روانگرائی و تغییرات فیزیکی وسیع بیشتر در خاکهای منقبض شونده اتفاق می افتد در حالیکه نرم شدگی پریودیک و تغییرات فیزیکی محدود در خاکهای منبسط شونده اتفاق می افتد.مفهوم حالت پایدار چگونگی تاثیر گذاری تراکم اولیه و تنش مؤثر محدود کننده را روی ویژگی های روانگرائی یک خاک مشخص را شرح می دهد.بقیه فاکتور هائی که روی استعداد روانگرائی خاک های مختلف تاثیر می گذارند در این بخش آرائه شده اند.در عمل ،پتانسیل روانگرائی برای یک توده خاک در طی زمین لرزه بوسیله ی آزمایشهای در محل و پروسه های تجربی بدست آمده اند.وسیع ترین پروسه ی قابل قبول برای سنجیدن استعداد روانگرائی خاک بر پایه ی آزمایش نفوذ پذیری استاندارد می باشد.
از آنجائی که روانگرائی همراه با تمایل دانه های خاک برای باز چیده شدن در هنگام برش می باشد، هرعاملی که دانه های خاک را از حرکت باز دارد مقاومت روانگرائی توده خاک را افزایش خواهد داد.سختی دانه ها،بافت خاک و سن آن فاکتورهای مهمی هستند که باز چیده شدن دانه ها را به تعویق می اندازند((Seed 1979..خاکهائی که سن آنها بیش از 10000 سال می باشد معمولا مستعد روانگرائی نمی باشند(Youd and Perkins 1979.)، مگر به خاطر پیوند ضعیف بین دانه های خاک.
برچسب ها:
روانگرایی خاک و بهسازی لرزه ای سازه زمین شناسی مهندسی و روانگرایی زمین Liquefaction روانگرایی زمین زلزله مهندسی زمین زمین شناسی مهندسی مطالعات زمین شناسی زلزله و روانگرایی زمین روانگرایی خاک و زلزله بهسازی ساختمان زلزله آسیب های لرزه ای